در 8 مارس امسال نمی توان از وقایعی که در طول سال گذشته براثر اپیدمی کرونا بر سرانسان ها و بخصوص زنان آمد سخن نگفت، و نشان نداد که زنان در این شرایط حساس که در این چرخه خشونت و اپیدمی استثمار و کرونا هم با چه مصائبی روبرو هستند.

شیوع ویروس کرونا جدا از اینکه به لحاظ مرگ و میر و به خطر انداختن سلامت جسم روی همه اثرگذار بود وجان صدها هزار انسان را گرفت، همزمان زندگی تمام دنیا را از جوانب سیاسی و اقتصادی نیز تحت تاثیر خود و مورد تهدید قرار داد و از زوایای مختلف شکل زندگی تمام انسان ها را تغییر داد. ویروس کرونا جهان را به مکانی ناامن بخصوص برای زنان تبدیل کرد، مشاغل زیادی که بیشتر زنان به آن مشغول بودند در سطح جهان تعطیل شدند، اغلب شرکت های خرد و کارگاه های کوچک آسیب دیدند و در نهایت به تعطیلی کشیده شدند. خیلی ها کار خود را از دست دادند و بیکار شدند که همه این موارد مستقیم یا غیر مستقیم زندگی و شغل همه مردم بخصوص زنان را بیشتر از همه تحت تاثیر قرار داد. از آنجایی که توده عظیمی از زنان در موقعیت فروشندگان یکی از ارزان ترین بخش های نیروی کار هستند و غالبا به کارهایی با قراردادهای موقت و کارهای نیمه وقت مشغولند امنیت شغلی کمتری دارد در نتیجه بیش از همه آسیب دیده اند، در اثر همه گیری کرونا، دستمزد و امنیت شغلی شان بیشتر مورد تهدید قرار گرفت و در یک کلام زنان در دروان اپیدمی کرونا بیشترین سهم را از فقر و خشونت و استثمار را متحمل شده اند.

بسیاری از آرایشگاه ها، مهد کودک ها، باشگاه های ورزشی و سایر مراکز خدماتی، اغلب شان تحت تاثیر کرونا راکد یا تعطیل شدند و طبعا به دلیل اینکه زنان که بیشتر در بخش های خدماتی مشغول به کار هستند، لطمه بیشتر دیدند و بیشتر از همه کار خود را از دست دادند و در نهایت با درصد بیشتری به صف بیکاران پیوستند، و یا اگر کاری هم برایشان باقی مانده باشد در بسیاری موارد با دستمزدی بسیار کمتر از حداقل حقوق سرکار رفته اند. همین شرایط نامساعد بازار کار از یک طرف منجر به اشتغال زنان در مشاغل غیر رسمی ازدیاد پیدا کرده است و از طرف دیگر موجب افزایش بیکاری زنان شد. اما این وضعیت فقط شامل شهرها و کارهای صنعتی و دستفروشان شهری نمی شود بلکه عواقب مخرب زیادی در بسیاری از جوامع روستایی و حاشیه نشین هم داشته است، زنان روستا و حاشیه نشین حتی آن اندک فرصت های مستقل اقتصادیی و خود کفایی که قبلا داشتند و به وسیله آن درآمد روزانه خود را به دست می آوردند را نیز از دست داده اند، بسته شدن فرصت های کاری و همچنین دسترسی نداشتن آنها به بازارهای غیررسمی برای فروش کالای خود، و از سوی دیگر افزایش قیمت کالاهای اساسی برای راه اندازی کارهایشان، زنان و سالمندان روستایی را از نظر اقتصادی بیش از همیشه در موقعیت فقیرتری قرار داده است و از نظر اجتماعی هم این همه گیری جهانی نابرابری های جنسیتی را برای زنان را بدتر کرده است.

اپیدمی کرونا موقعیت زنان خانه دار را نیزسخت گیرتر کرده است، زنان خانه دار مجبورند در بحران جهانی کرونا بیشتراز همیشه در انجام وظایف ویژه خانه داری مثل نظافت خانه و شست و شوی وسایل و پوشاک و رسیدگی به کودکان و سالمندان عضو خانواده و خرید هم تن به کار بیشتری بدهند، و این باعث شده که زنانه شدن کار خانه به کار عادی تر آنها تبدیل شود و از سوی دیگر هم، با انجام روتین این کارها بیشتر در معرض خطر ابتلا به ویروس هستند.

مضاف بر همه اینها. به دلیل دوران قرنطینه خانگی و تعطیلی های ناشی از شیوع ویروس و ماندن مردم در خانه ها درصد خشونت خانگی علیه زنان در سراسر جهان گسترش پیدا کرده است و زنان به عنوان قربانیان خشونت خانگی نیز در این دوران کرونایی بیش از همه شرایط سختی را متحمل هستند، بنا بر آمار اطلاعات سازمان بهداشت جهانی، بخصوص در این دوره از هر سه زن، یک زن در معرض خشونت جسمی یا جنسی قرار گرفته است، یعنی با شیوع ویروس کرونا در دنیا، میزان خشونت های خانگی 30 درصد افزایش داشته است مثلا خشونت علیه زنان در فرانسه 33 درصد، در سنگاپور 33 درصد و در آزژانتین 25 درصد افزایش یافته است که این آمار را کم و بیش می توان به سایر کشورهای جهان نیز تسری داد، این وضعیت نگرانی هایی از آینده وموقعیت زنان را افزایش می دهد و چشم انداز بهبود وضعیت و کاهش خشونت علیه زنان را مبهم کرده است.

برخی پیش بینی ها نشان می دهد دوران پساکرونا، دوران سختی برای واحدهای اقتصادی کل جهان و از جمله برای زنان خواهد بود، رقابت در بازار کار بیشتر می شود و بخصوص در کشوری مثل ایران که بازار کار آن مردانه است، این وضعیت می تواند زنان را به بیکاری بیشتری بکشاند و حتی فرصت های ناچیزی که زنان قبل از کرونا در بخش های غیررسمی مانند دستفروشی و یا کار در کارگاهای کوچک و غیره داشتند را احتمال از دست دادنشان بسیار زیاد است، انتظار دوره ایی بسیار ناعادلانه تر و غیر انسانی تر از قبل در انتظار زنان خواهیم داشت و همین آلان هم نرخ بیکاری زنان ایران نسبت به سال گذشته افزایش یافته و اگر حتی به آمار دولتی هم اکتفا کنیم امسال نزدیک به 150 هزار زن نسبت به سال گذشته بیکار شده اند، که تردیدی نیست این آمار واقعی نیست و می تواند که خیلی بیشتر از این هم باشد.

در عین حال اپیدمی کرونا به سرمایه داران این امکان و بهانه را داد که بار هزینه آن را بر ضعیف ترین بخش جامعه از نظر موقعیت کاری یعنی زنان که مهر ضعیفه بر پیشانی شان زده شده، بیندازند. این وضعیت دردناک فقط شامل ایران نیست، در کشورهای دیگر ازجمله آمریکا نیز زنان از موقعیت خوبی برخوردار نیستند، آمار بیکاری به خصوص در میان زنان رو به افزایش است و این موقعیت برای زنان رنگین پوست در کشوری مثل آمریکا چند برابر بدتر است و می تواند گفت بالاترین ارقام بیکاری مربوط به کارگران لاتین تبار و آن هم بخصوص در میان زنان است.

در این دوران سخت جدال برای آزادی و حقوق زن به مرحله بسیار دشوار تر از قبل رسیده است. مبارزه با اپیدمی اگر چه در جریان است اما اپیدمی سرمایه در این شرایط هم زور و فشارش بر پایینی ها بیشتر شده است و زنان در این رابطه بیشتر ضربه دیده اند. آیا در دوران پسا کرونا هم "در بر همین پاشنه می چرخد؟"، آیا زنان در بازار کار یک قدم به عقب رانده خواهند شد؟ این نگرانی ها باید زنگ خطری باشد برای همه آزدایخواهانی که در این زمینه فعالیت داشته و دارند ، که امر مبارزه با تبعیض جنسیتی و طبقاتی را فعالانه تر و جانبدارانه تر در دستور کار خود قرار دهند.

درفضای حساس و سرنوشت ساز کنونی که تعرض وحشیانه سرمایه داری به حیات اکثریت مردم بویژه زنان پررنگتر از همیشه است، باید بیش از پیش به میدان آمد و قوانین اقتصادی و اجتماعی را به نفع زنان تغییر داد، برای اینکه زنان دستاوردهای بدست آمده خود را حفظ کنند و قدم هایی رو به پیش بروند لازم است که در چنین شرایطی دخالت گری سیاسی بیشتر انجام شود. از این رو وظیفه همه نیروهای چپ و کمونیست و مبارزان انقلابی، هدایت کردن میسر پیشروی برای رهایی زنان از این وضعیت است، برای خروج از این بحران نیاز داریم که برای بهتر شدن موقعیت زنان کارزارهای برنامه ریزی شده مشخص و گسترده تری راه اندازی کنیم.