خواست رهایی و برابری هدف و انگیزە زندگی همە انسان هاست. ستم طبقاتی یکی از انواع ستم هاست و اگر ملتی تحت ستم هم باشد این ستم دوگانە می شود. اما زنان بدلیل زن بودن، ستم دیگری را در جامعە سرمایە/ دین و مردسالار تحمل می کنند کە برای آنان ستم را در مواردی سەگانە می کند.
جامعە کردستان، در سال های اول بعداز قیام ٥۷ علیرغم حملە رژیم بە کردستان، جنگ ایران و عراق، فقر و ناامنی و.... در عرصە رشد آگاهی تودەهای مردم بسیار پیش رفت. وجود افکار و عملکرد رادیکال کومەلە در شناساندن ریشە نابرابری ها و بالا بردن سطح توقعات مردم از خودشان و حاکمیت، کیفیت دیگری بە جامعە کردستان داد و این حضور کومەلە بود که تلاش کرد خواست و مطالبات دمکراتیک مردم را با توجه به انقلابی که در حال شکل گرفتن بود تعمیق نماید. آموزش و تبلیغات سیاسی در جولە و تحرکات زنان و مردان پیشمرگ، مطالعە جزوەها و خبرنامەها و آثار مارکسیستی، تلاش در افشای مذهب و سرمایەداری و.... حضور زنان پیشمرگ در کنار مردان در عرصە سیاسی و نظامی، توانست چهرە دیگری از زن را بە جامعە کردستان بشناساند.
کومەلە نشان داد کە زن انقلابی می تواند با مرد در همە عرصەها برابری کند و توانائی های خود را بە نمایش بگذارد و عملا به این واقعیت تحقق بخشد که «هیچ انقلابی بدون شرکت زنان به پیروزی نخواهد رسید». کومەلە همزمان علیە ستم طبقاتی، جنسیتی و ملی بپا خاست و توانست جنبش کردستان را بە یک جنبش انقلابی مبدل کند.
هر چند جامعە کردستان هم سنتی و مردسالار بود و زنان از آزادی های بسیار محدودی برخوردار بودند، اما در رفراندوم جمهوری اسلامی در ۱۲ فروردین ۱۳٥۸، زنان در کنار مردان نە قاطع خود را بە حاکمیت دادند. حزب دمکرات کردستان کە از سال ۱۳۲٤ در کردستان فعالیت داشت، اگرچه یک جریان ناسیونال لیبرال بود و قاعدتا می بایست به امر مشارکت زنان در تحولات اجتماعی توجه می کرد، اما طی ۳٤ سال فعالیت، هیچ تأثیری برخواست برابری زن و مرد نگذاشتە بود. برخلاف احزاب ناسیونالیست و بورژوایی، کومەلە در رابطه با امر برابری زن و مرد نقش مؤثری ایفا کردە و در ترویج مسئلە برابری، مبارزە با خشونت نسبت بە زنان، ضرورت مشارکت آنان در همە عرصەهای فعالیت اقتصادی،سیاسی و اجتماعی و ... سنت شکنی کرد و نمونە و آلترناتیوی دیگری در رابطه با مشارکت زنان در جنبش انقلابی کردستان ارائه داد. ادامە سیاست های کومەلە در عرصە برابری را، بە شیوەای پس از چهار دهە در مشارکت وسیع زنان در روژآوا شاهد هستیم. کومەلە بە مثابە یک سازمان جوان و نوپا، با افکار ترقی خواهانە و انقلابی توانست ظرف مدت کوتاهی پس از علنی شدن، طیف وسیعی از تودەهای خواهان برابری و رهایی را بخود جذب کرد و افق مبارزاتی دیگری پیش پای نسل جوان قرار داد. دختران و پسران جوان در سراسر کردستان بە فعالیت های شوراها و جمعیت های دمکراتیک پیوستند و با کار انقلابی، موفق شدند طی مدتی کوتاە در کردستان، کومەلە را بە تشکیلاتی وسیع و قدرتمند تبدیل کنند. تشکیل اتحادیە دهقانان،جمعیت های دمکراتیک، شورای زنان، شورای معلمان، شوراهای محلات، شوراهای دانش آموزان و ....نمونەهایی از کار سازمان یافتە و تاثیرات کومەلە در کردستان است.
در مدتی کە کومەلە در شهرها مقر و شوراها و جمعیت ها علنی فعالیت داشت و بعد از آن، هنگامیکە حکومت این آزادی و دمکراسی را تاب نیاورد و بە کردستان حملە کرد و پیشمرگان ناچار از شهرها بە روستاها رفتند، سال ها در روستاها از آموزش و پرورش گرفتە تا آموزش بهداشت و تغذیە، آموزش سیاسی، تقسیم زمین بین دهقانان، رسیدگی بە دعاوی و شکایات مردم، تشکیل شوراهای روستا و....توانست تأثیرات فراموش نشدنی و بسزائی در تغییر افکار زنان، مردان و کودکان روستاها داشتە باشد. رادیو کومەلە هم یکی از ارگان های مهم در ترویج افکار مترقی و ارتقای آگاهی تودەها بودە و نقش مؤثری داشت.
روی آوری زنان و دختران بە کومەلە، در رشد آگاهیشان تأثیر داشت و آنها توانستند در ارگان های مختلف آموزشی، پزشکی، تدارکاتی و نظامی و تشکیلات مخفی، وظیفە بعهدە بگیرند و توان خود را ثابت کنند. زنان از شرکت در اعتراضات تودەای تا مبارزە مسلحانە زنان در همە عرصه های کار تشکیلاتی و سیاسی پابپای مردان سهیم بودند. زنان درصفوف کومەلە رشد سیاسی و تشکیلاتی کردە و در مسئولیت های حزبی در همە ارگان های تشکیلاتی نظامی، سیاسی، دستەهای سازماندە، کمیتەها و رهبری کومەلە جایگاە خود را با نشان دادن توانائی های خود نشان دادند. دانش مارکسیستی و تجربە کار عملی در صفوف پیشمرگان از زنان و مردان کومەلە، کادرهای کمونیستی ساخت کە علیرغم انشعاب ها، این کادرها اکنون در کل جنبش چپ حضور فعال دارند و بە گذشتە خود افتخار می کنند.
اکنون کومەلە طیف وسیعی از مردم کردستان را شامل می شود کە خواهان آزادی، برابری و حکومت شورایی در کردستان و ایران هستند. تشکیل حزب کمونیست ایران در شهریور ۱۳٦۲و پیوستن عدە زیادی از کمونیست های ایران بە کومەلە، البتە در تقویت مارکسیسم انقلابی و فاصلە گرفتن از پوپولیسم در کومەلە مؤثربود.
اکنون کە ٤۲ سال از فعالیت علنی کومەلە می گذرد، جنبش انقلابی در کردستان برای قیامی دیگر و تغییر در جامعە یک مدل سوسیالیستی برای جایگزینی این رژیم دارد و از آگاهی بسیار بالاتری از مقطع قیام ٥۷ برخوردار است. کومەلە در کردستان تودەها را بە علم مارکسیسم آشنا کرد، باور بە خود را در میان آنان تقویت کرد، و بە همگان آموخت کە ستم بر زن پایە اقتصادی دارد و رهایی از هر نوع ستم، تبعیض و استثمار بە مبارزە برای سوسیالیسم گرە خوردە است. مردم بە سنت و مذهب و سرمایەداری توهم ندارند و فریب ریاکاری و دروغ های حاکمیت را نمی خورند. این امر باعث شدە کە سیاست های جمهوری اسلامی در کردستان شکست خوردە و هیچگاە نتوانست در این جامعه پایگاە اجتماعی کسب کند.
مشارکت فعالین زنان کومەلە و حزب کمونیست ایران در عرصە جنبش زنان در سطح منطقەای، سراسری و جهانی هم با افق رهایی زنان در فعالیت های گوناگون از جملە: برپایی سمینارها و نشست های زنان چپ و کمونیست، مشارکت فعال در کارزار زنان از سال ۲٠٠٥ تاکنون، شرکت در کنفرانس های زنان ایرانی، کرد و سایر ملیت ها در کشورهای اروپایی، دە سال فعالیت رادیو صدای زنان بە زبان کردی، تهیە برنامە های مختلف در تلویزیون کومەلە و حزب کمونیست ایران، سخنرانی بە زبانهای مختلف در مناسبت های گوناگون از جملە ۸ مارس ها، نوشتن و درج مقالات در روزنامەهای کشورهای محل زیست، و... افشاگر ستم و تبعیض بر زنان در ایران تحت حاکمیت قوانین دین، شریعت و سرمایە، علیە مالکیت مرد بر زن، خشونت بر زن، ازدواج کودکان، قتل "ناموسی"، و ... نمونەهایی از همبستگی مبارزاتی زنان انقلابی در سطح جهانی است. این فعالیتها توانستەاند تصویر دیگری از زن کرد را بە نمایش بگذارند و در بسیاری موارد راهنما، راهگشا و افق دهندە بە مبارزات زنان سایر کشورها باشند. بسیاری از زنانی کە روزی در صف کومەلە بودند، در کشورهای اروپایی سرشناس و جزو پیشقراولان جنبش رهایی زن، مبارزە می کنند و این برای کومەلە جای افتخار است. بسیاری از دختران و زنان در داخل ایران علیرغم سرکوب و اختناق مبارزە می کنند و در ترویج اهداف کومەلە در جمع های کوچک و مخفی در حال فعالیت هستند و در اردوگاە کومەلە هرچند وقت یکبار گروە دیگری از این زنان و دختران بە صفوف پیشمرگان و تشکیلات علنی می پیوندند.
متاسفانە طی این ٤۲ سال فعالیت علنی، بیش از صد و اندی تن از رفقای زن را در زندان های رژیم و یا عرصە جنگ سرکوبگرانە و نابرابر رژیم در حملە بە جنبش انقلابی کردستان از دست دادەایم. با گرامیداشت یاد آنان و سایر جانباختگان سوسیالیست و کمونیست، در سالروز علنی شدن کومەلە با آنان تجدید پیمان می کنیم کە ادامە دهندە راهشان باشیم و یادشان را گرامی بداریم.
