اعتصاب کارگران صنایع نفت و گاز و پتروشیمی که بنا به فراخوان کارگران جوشکار و لوله کش پروژه ای نفت و گاز از روز شنبه ۱۱ مرداد آغاز شد همچنان ادامه دارد. فراخوان دهندگان با تکیه بر ارتباط و پیوندهایی که با دیگر کارگران پیمانی صنایع نفت و گاز داشتند و با یاری گرفتن از شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای پیام رسان این اعتصاب را سازماندهی و هماهنگ کردند. این اعتصاب اکنون بیش از پنجاه مرکز تولید نفت و گاز و پتروشیمی و شرکتهای وابسته به آن در ١٢ استان را در بر گرفته است. با ادامه این اعتصاب شماری از شرکتهای وابسته به صنایع نفت نیز به تعطیلی کشیده شده اند. سازماندهی این اعتصاب به هیچ وجه کار آسانی نبود. کارگران این صنایع حدود سی سال است در خط مقدم تعرض رژیم جمهوری اسلامی برای ارزان سازی نیروی کار قرار گرفته اند. یکی از مهمترین سیاست های رژیم برای گسترش انباشت سرمایه در ایران که در دوره بعد از جنگ ایران و عراق به اجرا در آمد موقتی سازی، و ارزان سازی نیروی کار شاغل در صنایع نفت و سپس پتروشیمی بود. دولت سرمایه داران با واگذاری فعالیت ها و مشاغل صنایع نفت و گاز و پتروشیمی به شرکت های پیمانکاری و رواج واسطه گری و دلال بازی کارگران را تجزیه کرد، امنیت شغلی آنها را از بین برد و از زیر بار هر گونه مسئولیتی در قبال حقوق کارگران در زمینه دستمزدها، حق بیمه و امکانات ایمنی و رفاهی شانه خالی کرد. رژیم جمهوری اسلامی با این مجموعه از اقدامات ضد کارگری و ایجاد فضای پلیسی و تحت نظر قرار دادن فعالین کارگری طی بیش از سه دهه گذشته امر تشکل یابی و سازمان یافتن اعتراضات و اعتصابات کارگری در این دو صنعت کلیدی ایران را با موانع جدی روبرو ساخت.

تحت این شرایط پلیسی و در فقدان تشکل های طبقاتی و توده ای کارگران، سازماندهی این اعتصاب هماهنگ و سراسری نشان داد که شبکه به هم مرتبط کارگران پیشرو تا چه اندازه می تواند در سازماندهی اعتصاب نقش تعیین کننده ایفا کند. برپائی یک اعتصاب سراسری که در آن هم کارگران دارای قرارداد رسمی، کارگران قراردادی و هم کارگران وابسته به شرکت های پیمانکاری متحدانه در آن حضور دارند نشان می دهد که شبکه به هم مرتبط کارگران پیشرو از چه پتانسیل و ظرفیت هایی برای ایجاد همبستگی در صفوف کارگران برخوردارند. اعتصاب سراسری کارگران صنایع نفت و گاز و پتروشیمی به این لحاظ هم نقطه عطفی در جنبش کارگری ایران بحساب می آید. اما همانطور که هماهنگ کردن کارگران بخش های مختلف در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی برای برپائی یک اعتصاب سراسری کاری سخت و دشوار بود، حفظ اتحاد و یکپارچگی کارگران در دوران اعتصاب، جلب حمایت و همبستگی دیگر بخش های طبقه کارگر و توده های مردم از این اعتصاب و تأمین امنیت کارگران پیشرو هم کار آسانی نیست. در این اعتصاب بر خلاف کارگران هفت تپه که در مبارزه برای دستیابی به مطالباتشان با یک کارفرما و دولت روبرو هستند، ماهیت پروژه‌ای شغل کارگران اعتصاب ‌کننده در این صنایع باعث شده که مطالبات و طرف مذاکره‌ کنندۀ آنها، چندین شرکت پیمانکاری مختلف باشند. به همین دلیل در طی بیش از سه هفته اعتصاب همزمان با پیوستن شمار بیشتری از کارگران از استان های دیگر به این اعتصاب، برخی از شرکت های پیمانکاری با پرداخت دستمزدهای معوقه و افزایش چند در صدی دستمزدها توانسته اند بخشی از کارگران بر سر کار باز گردانند.

از طرف دیگر درست در شرایطی که حضور متحدانه کارگران اعتصابی در محل های کار برای مشورت و رایزنی در مورد نحوه واکنش کارگران به تلاش تفرقه افکنانه پیمانکاران اهمیت حیاتی پیدا کرده است، بخشی از کارگران اعتصابی تحت فشار رنج های دوران اعتصاب در دوران کرونا و محرومیت هایی که به خانواده هایشان تحمیل شده به خانه ها و شهرهای محل سکونتشان برگشته اند. این در حالی است که کارگران شرکت هفت تپه که بیش از هفتاد روز است در اعتصاب بسر می برند و تجربه ده ها اعتصاب را دارند از همان روزهای اول اعتصاب محوطه کارخانه را به محل تجمع خود برای تبادل نظر، همفکری و ایراد سخنرانی در ارتباط با مسائل و مشکلات پیش روی کارگران، چگونگی خنثی کردن توطئه عوامل کارفرما و نحوه سازمان دادن پیشبرد مراحل مختلف اعتصاب خود تبدیل کردند. کارگران هفت تپه بعد از چند هفته اعتصاب برای جلب همبستگی مردم هر روزه در خیابان های شوش به راهپیمایی پرداختند و اینبار نیز با تجمع در برابر فرمانداری امکان و فرصت مشارکت دادن کارگران در تصمیم گیری ها را فراهم آوردند. کارگران اعتصابی هفت تپه با اتکا به همین حضور همبسته در محوطه کارخانه و یا در خیابان های شوش و با تکیه بر آگاهی و تجارب خود تا کنون چندین بار توطئه کارفرمایان برای ایجاد تفرقه در صفوف کارگران را خنثی کرده اند.

اکنون در شرایطی که شرکت های پیمانکاری سعی می کنند از این وضعیت به نفع خود بهره برداری کنند، حضور کارگران در محل های کار و دخالت آنان در تصمیم گیری ها پیش شرط اتخاذ تصمیم مشترک و ادامه متحدانه اعتصاب تا رسیدن به خواسته هایشان است. کارگران اعتصابی صنایع نفت و گاز و پتروشیمی با حضور در محل ها و سایت های کار، با استقامت در برابر سختی های دوران اعتصاب، با دخالت در تصمیم گیری ها و با تقبل مسئولیت های مختلف از جمله انتشار وسیع اخبار و تصاویر مربوط به اعتصاب، تلاش برای جلب حمایت کارگران کارخانه های و مراکز تولیدی دیگر در ایام اعتصاب می توانند به نمایندگان خود در مذاکره و گفت و گو با پیمانکاران قوت قلب بدهند.

27.08.2020