روزنامه "آفتاب یزد" در شماره روز شنبه خود گزارشی از کودکان کار و خیابان و بازتاب فقر شدید خانواده ها در سیمای کودکان، به چاپ رسانده است. موضوع اصلی گزارش، ارزیابی از چگونگی برخورد به کودکان کار و خیابان است. در این گزارش از قول مسئولان حکومتی عباراتی نقل می شود، که وجدان هر انسانی را می آزارد. در این گزارش بحث بر سر ریشه یابی فقری نیست که خانواده ها را ناچار می کند که کودکانشان را برای تامین امرار معاش روانه خیابانها و میدانهای کار کنند، بحث بر سر هزاران کودک زباله گردی نیست که بوسیله شرکتهای مافیائی وابسته به شهرداری تهران با بیرحمی غیرقابل تصور به کار گرفته می شوند و گل نوجوانیشان نشکفته پرپر می شود. بلکه بحث بر سر چگونگی برخورد با چنین خانواده هائی و از آنهم وقحیانه تر چگونگی برخورد با چنین کودکانی است که گویا باید تعقیب، دستگیری و "جمع آوری" شوند. بر چنین متنی است که هر کدام از این باصطلاح کارشناسان "راه حلی" ارائه می دهند.

یکی از این "کارشناسان" اداره بهزیستی از طرح مرحله بندی شده ای تحت نام تحقیر آمیز: "جمع‌آوری کودکان خیابان" سخن می گوید که در شهرداری تهران تحت بررسی است. گویا اگر این طرح در تهران موفقیت آمیز بود در سایر مراکز استانها هم عملی شود. دیگری که ظاهرا موضع انسان دوستانه تری دارد، می گوید نباید به کودکان بلکه به خانواده ها که کودکانشان را برای کسب درآمد روانه خیابانها می کنند، برخورد نمود و البته انجام این کار را هم از وظایف کلانتری می داند. کار به جائی می رسد که صدای یکی از مدافعین حکومتی حقوق کودکان هم در می اید و با زبان مهندسی شده ای می گوید:

"ما از خانواده‌هایی که کودکانشان را برای کار می‌فرستند می‌توانیم چنین مفهومی استخراج کنیم، کودکی که در کوره پزخانه یا هر جای دیگری مشغول کار است ناشی از فقر و نابرابری است، به همین دلیل هم بیشتر باید به فقر و نابرابری اجتماعی پرداخت تا اینکه به چگونگی برخورد به کودکان به چرخه کار بپردازیم."

به آقای لیبرال مابی که با چنین زبان الکنی به مدافع حقوق کودکان پرداخته است باید گفت که مسئله بر سر "استخراج مفهوم" نیست بلکه مسئله بر سر یک واقعیت تلخ در مقیاس وسیع اجتماعی و تبهکاری عریان رژیم حاکم است. مسئله بر سر فقری است که به تباهی جسمی و روحی بیش از 70 میلیون تن از مردم این جامعه منجر شده و میشود و کودکان قربانیان ردیف اول این جنایت هستند. مسئله برسر میلیونها خانواده ای است که نه تنها قادر نیستند، نیازهای اولیه تحصیل و آموزش فرزندانشان را تامین کنند، بلکه ناچار اند آنها را تنها به خاطر اینکه از گرسنگی نمیرند، روانه خیابانها می کنند.

در سطحی دیگر، ورود کودکان به بازار کار در ایران بخشی از سیاست کسب سود دولت و سرمایه داران خصوصی از طریق استثمار نیروی کار ارزان کودکان است. در بسیاری از کارگاهها و کارخانه های وابسته به سپاه پاسداران و دستگاههای وابسته به کمیته های به اصطلاح امداد خمینی، بسیج مستضعفین و در مشاغل خانگی و طرح های استاد – شاگردی وابسته به این نهادها، کودکان به کار گرفته می شوند و بیرحمانه شیره جانشان مکیده می شود. در این میان سهم مناطق حاشیه ای کشور از جمله استانهای کردستان، آذربایجان غربی، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان و خوزستان در زمینه بکار گرفتن نیروی کار کودکان زیر 15 سال از طریق نهادهای نامبرده فوق بسیار بالاتر است. واقعیت این است که فقر، ریشه اصلی پیدایش و رشد کودکان کار است. تشدید فقر در میان خانواده های کارگری و مهاجرین افغانستانی ساکن در ایران میلیونها کودک متعلق به این مردم را روزانه روانه بازار کار و خیابان می کند و آنها را از دنیای کودکانه محروم و مانع از رشد طبیعی، اجتماعی، روانی و جسمانی آنان می شود.

بحث "جمع آوری کودکان"، که باصطلاح کارشناسان رژیم گاه و بیگاه و به مناسبتهائی به آن می پردازند، برای خودداری از بحث پیرامون وظایفی است که رژیم حاکم بر ایران در قبال کودکان این کشور برعهده دارد و از انجام آن سر باز می زند.

کودکان نباید از تحصیل محروم شوند. زندگی و رفاه کودکان، مستقل از وضعیت خانوادگی، باید از طرف دولت تضمین گردد. دولت موظف است استاندارد معینی از رفاه و امکانات رشد مادی و معنوی کودکان و نوجوانان را در بالاترین سطح ممکن تضمین کند. کمک هزینه های لازم و ارائه خدمات رایگان پزشکی و آموزشی و فرهنگی برای تضمین استاندارد زندگی کودکان و نوجوانان مستقل از وضعیت خانوادگی باید پرداخت شود و امر آموزش رایگان و اجباری تا سن 16 سالگی تأمین گردد. کار حرفه ای برای کودکان و نوجوانان زیر 18 سال باید ممنوع گردد و نباید گذاشت که جسم و روان کودکان زیر بار کار حرفه ای تباه شود. دستیابی به چنین خواست هایی فقط می تواند محصول مبارزات متحدانه، سراسری و متشکل کارگران و جنبش های پیشرو اجتماعی باشد.

16.08.2020