دور اول تحریم های آمریکا علیه جمهوری اسلامی، روز سه شنبه ۱۶مرداد دوباره به اجرا درآمد. این تصمیم سه ماه قبل به دنبال خروج یک جانبه آمریکا از برجام توسط ترامپ گرفته شد. بنا به این تصممیم چنانچه در فاصله سه ماه جمهوری اسلامی پای میز مذاکره برای قبول شروط آمریکا نرود، از روز سیزدهم آبان دور دوم تحریمها نیز به آن اضافه خواهد شد که بسیار سنگین تر خواهند بود. دور دوم تحریمها شامل: فعالیت‌های مربوط به بنادر ایران، داد و ستد وابسته به نفت از جمله خرید نفت، فرآورده‌های نفتی و فرآورده‌های پتروشیمی از ایران؛مبادلات مالی، بخش انرژی،و بخش خدمات بیمه ای خواهد بود.

وضعیت اقتصادی جمهوری اسلامی براثر تداوم بحران و فساد و دزدی نهادینه شده درآن، آنچنان آشفته و نابسامان است که تنها اعلام خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ماه، موجب سقوط شدید بهای ریال، بالا رفتن قیمت مواد خوراکی، توقف بیشتر تولید و خروج بسیاری از شرکتهای خارجی از ایران گردید.

تحریم های اعمال شده کنونی شامل مبادلات ارزی، خرید و فروش طلا، فلزات قیمتی، فولاد و آلومینیوم و تحریم صنایع ماشین سازی، ممنوعیت فروش هواپیمای مسافری و قطعات یدکی و همچنین فروش نرم افزار کنترل صنعتی و خرید تولیدات ایران مثل فرش، پسته، خاویار هم می باشد. به این ترتیب از هم اکنون فروش دلار و هرگونه دور زدن برای آن و حتی ایجاد تسهیلات برای خرید و فروش و نقل و انتقال دلار به ایران ممنوع و شامل جریمه خواهد شد. فروش کالا به ایران در مقابل طلا و فلزات گران قیمت نیز به همین شکل ممنوع شده است. تحریمها حتی شامل خرید و فروش ریال و اوراق بهادار ایران هم می شود. در رابطه با صنایع خودرو سازی نیز چنانچه اشخاص، بانکها، شرکتهای خودرو سازی و دولتهایی به جمهوری اسلامی برای دسترسی به قطعات و یاتأمین مالی آن کمک نماید، از دسترسی به بازارهای آمریکا محروم خواهند شد.

تصمیم ترامپ در رابطه با تحریم رژیم، مورد استقبال برخی از دشمنان جمهوری اسلامی از قبیل عربستان سعودی، امارات متحد عربی و اسرائیل قرارگرفت. اما برخی دیگر از دولتها مانند روسیه، ترکیه و چین که با جمهوری اسلامی مبادلات بازرگانی دارند، از آن ناخوشنودند. دولتهای اتحادیه اروپا که خود با آمریکا برسر مشکلات مربوط به خودروسازی و تعرفه های بازرگانی کشمکش هایی دارند، شدیدأ از اقدام آمریکا دراعمال تحریمها برآشفته شده اند. آنها تلاش دارند با وضع قوانین و مقرراتی برای در امان ماندن شرکتهای کوچک و متوسط از تحریمها راه حلی پیدا کنند. موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه مشترکی با وزیران خارجه آلمان، فرانسه و بریتانیا اعلام کرد که تلاش می کنند مسیر سرمایه گذاری با جمهوری اسلامی را باز نگهدارند و از منافع شرکتهای اروپایی محافظت کنند. اما بسیاری از شرکتهای بزرگ صنعتی و تجاریی نفتی و خودروسازی و مؤسسات مالی اروپایی قبل از آنکه موعد تحریمهای آمریکا فرارسد یکی یکی چمدانهای خود را بستند و از ایران خارج شدند. طبیعی است آنها دنبال منافع خود می باشند و حاضر نیستند به خاطر حفظ برجام و مصالح سیاسی اتحادیه اروپا، دسترسی به بازار عظیم و پُر امکانات آمریکا را فدای ماندن در بازار نا مطمئن و بی ثبات جمهوری اسلامی نمایند.

تا آنجا که به موضع آمریکا مربوط می شود، تصمیم به خروج از برجام و اعمال تحریمها بی ربط به رقابت و کشمکش بر سرمنافع سرمایه با دیگر قطبهای امپریالیستی مانند چین، روسیه و اتحادیه اروپا نیست. آمریکا سهم خود از بازار ایران را می خواهد و در شرایط بحران مُزمن و جهانگیر سرمایه داری نمی تواند شاهد انحصار بازار ایران در دست رقبایش باشد. به این منظور می خواهد جمهوری اسلامی را پای میز مذاکره بکشاند تا ضمن بدست آوردن و تأمین سهم اقتصادی خود، از ظرفیتهای رژیم در حل بحرانهای منطقه به نفع خود استفاده نماید. از سوی دیگر در شرایطی که اعتصاب و اعتراضات روزانه زنان و مردان کارگر و توده های مردم زحمتکش در ایران رو به گسترش است و کل حاکمیت رژیم را نشانه گرفته است، آمریکا را نیز مانند دیگر دولتهای سرمایه داری نگران است که مبادا با سرنگونی انقلابی جمهوری اسلامی به دست مردم کنترل اوضاع از دستشان خارج شود. موضع گیریهای مکرر ترامپ و دیگر کاربدستان آمریکا مبنی بر اینکه قصد سرنگونی رژیم را ندارند و تنها می خواهند رژیم را پای میز مذاکره برای امتیاز دهی بیشتر بکشانند از این واقعیت ناشی می شود.

اما در این میان آنکه ضررمند اصلی از تحریمها خواهد بود کارگران و توده های مردم تهیدست و کم درآمد ایران هستند. دود تحریمهای ضد انسانی آمریکا، قبل و بیش از همه به چشم آنها می رود. آنها هستند که سقوط بهای پول رایج، قدرت خریدِ ضعیف شان را ضعیف تر و خود و خانواده شان را گرسنه تر و بی نوا تر می سازد. آنها هستند که با بسته شدن کارخانه ها و شرکتها کارشان را از دست می دهند. آنها هستند که اعتراضاتشان به وضعیت فلاکت بار زندگی به بهانه تحریم مورد هجوم وحشیانه تر رژیم قرار خواهد گرفت.

جمهوری اسلامی درمانده تر از آنست که بتواند حتی بدون تحریمها هم بر بحران های همه جانبه اش فایق آید. در فاصله سه سال گذشته که تحریمی نیز درکار نبوده، بحران زندگی و معیشت مردم، نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه مدام تشدید هم شده است. اوضاع معیشتی مردم ایران وخیم تر شده است. بیش از۷۰ در صد مردم ایران زیر خط فقر به سر می برند. گرسنگی مطلق در جامعه به ۳۰ درصد رسیده است، بی خانمانی و تن فروشی و اعتیاد افزایش یافته است. در همین فاصله که تحریمی هم در کار نبوده است، از جمله در دیماه گذشته، اعتصابات و مبارزات کارگران، زنان به جان آمده از حاکمیت اسلامِ زن ستیز، جوانان و دانشجویان، معلمان، بازنشستگان، پرستاران و دیگر اقشار جامعه رشد کمی و کیفی قابل ملاحظه ای داشته است و با شتاب بیشتری در پیشروی بوده است.اکنون مانند روز روشن است که رژیم علیرغم تهدیدهای توخالی و بی محل رهبر و سایر کار به دستانش، چاره ای جز رفتن پای میز مذاکره و قبول خواستهای آمریکا نخواهد داشت و دیر یا زود درخواست "شیطان بزرگ" را لَبیک خواهد گفت.

2018-08-11| ۱۳۹۷-۰۵-۲۰