۲۸ مرداد سالروز یورش نظامی به کردستان؛ از درسها و تجارب جنبش مقاومت قهرمانانه توده ها بیاموزیم
پنجشنبه ۲۷ مرداد ۱۴۰۱
۲۸مرداد، سالروز یورش نظامی رژیم جمهوری اسلامی به کردستان است. چهل و سه سال پیش در چنین روزی، خمینی فرمان جهاد علیه مردم کردستان را صادر کرد و لشکریان جهل و خرافه را برای سرکوب مردم مبارز و انقلابی به کردستان گسیل داشت. برای رژیمی که عزم خود را جزم کرده بود تا شور و شوق انقلابی مردم بپا خاسته ایران را فرو بنشاند و کار سرکوب انقلاب را که رژیم شاه آغاز کرده بود به انجام برساند، کردستان انقلابی و شور و شوق مبارزاتی حاکم بر آن قابل تحمل نبود. اما مردم کردستان نیز و در راس آن کمونیست ها عزم خود را جزم کرده بودند تا از آزادی و از دستاوردهای مبارزه ای که با دستان توانای خود به ثمر رسانده بودند دفاع کنند. مردم کردستان می خواستند آزادی را که به دست آورده بودند پاس بدارند و در همان حال مطالبات خود از دولت مرکزی را هم طی قطعنامه های ۸ ماده ای مهاباد و سنندج که به تصویب نمایندگان مردم رسیده بود به دولت داده بودند. اما آنچه خمینی می خواست فرونشاندن شور انقلابی مردم و سرکوب انقلاب بود.
جمهوری اسلامی در شرایطی که توانسته بود اعتراضات و مبارزات کارگری و توده ای را در ابعاد سراسری به خون کشد، شوراها و تشکل ها را در سایر نقاط ایران منحل سازد، سلاح هایی را که در جریان قیام به دست مردم افتاده بود جمع آوری نماید، فضای اختناق را بر دانشگاه ها حاکم گرداند و کمیته ها و سپاه را سر و سامان دهد و ارتش را بازسازی نماید، بیش از آن نمی توانست شاهد رشد و گسترش فضایی انقلابی در کردستان باشد و می بایست هر طور که شده این سنگر دفاع از آزادی و انقلاب را از سر راه بردارد.
اگرچه این فضای جنگی، شور و شوق مبارزاتی در کردستان را با غم جانباختن بسیاری از عزیزان توأم کرد و با فاجعه های جانکاهی چون اعدام کودکانی در پاوه، رزمندگانی در پادگان مریوان و انقلابیونی در فرودگاه سنندج به دست خلخالی جلاد و قتل عام های “قارنا و قلاتان و ایندرقاش” و… تداوم یافت، اما از شور مبارزاتی مردم و تلاش آنان برای حفظ دستاوردهایشان و عقب نشاندن دشمن اشغالگر کم نشد و مردم مبارز همچنان مقاوم و سرافراز در سنگر دفاع از آزادی و انقلاب رزمیدند و این روز مقاومت سرفرازانه خود را در تاریخ ثبت کردند. ۲۸ مرداد سالروز ثبت این تاریخ و سالروز گرامیداشت مقاومت ها و مبارزات و فداکاری زنان و مردانی است که این تاریخ را ساختند.
طولی نکشید که حملات غافلگیرانه و وسیع نیروهای پیشمرگ از سویی و اعتراضات روزمره خیابانی توده های مردم از سوی دیگر، توازن قوا را به نفع مردم تغییر داد و رژیم را وادار به عقب نشستن و پذیرش آتش بس و آمدن به پای میز مذاکره نمود. بازگشت دوباره نیروی پیشمرگ سازمان های سیاسی به شهرها و استقبال شکوهمند مردم از آنان و رونق گیری فعالیت های سیاسی و شکل گیری شوراها و تشکل های گوناگون و حاکمیت مردم بر سرنوشت خود، عملا شکست یورش ددمنشانه ۲۸ مرداد سال ۵۸ رژیم را اعلام کرد و جنبش انقلابی کردستان را به فاز دیگری از مقاومت و مبارزه وارد ساخت.
مردم کردستان گرچه در جریان یورش رژیم خسارات جانی و مالی غیرقابل جبران و فراوانی را متحمل شدند، اما تسلیم نشدند. آنان به دشمن فهماندند که با همه امکانات نظامی و نیروی انسانی خود نمی تواند مردمی را که آگاهانه برای حقوق بر حق خود مبارزه می کنند، وادار به تسلیم کردن نمایند. پس از آنکه در نتیجه سه ماه مقاومت مسلحانه پر از فداکاری و حماسه سرانجام رژیم عقب نشست، مردم بویژه جوانان مبتکرانه ترین شیوه های سازماندهی اداره امور اجتماعی را بکار بستند و جامعه را به شیوه ای سالم و دموکراتیک اداره کردند. آنان امنیت محلات را به شکلی توده ای تامین کردند. توزیع مواد غذایی و دیگر مواد مورد نیاز را سازمان دادند. خدمات پزشکی و درمانی را سازمان دادند. مدارس و ادارات را باز نگه داشتند و به معضلات و مشکلات عمومی مردم رسیدگی کردند و اخلاق و رفتار انقلابی و پیشرو و انسانی را رواج دادند و حتی غافل از بازآموزی فریب خوردگان و تشویق آنان به پیوستن به صف مردم نبودند.
طی مدت کمتر از شش ماه که جمهوری اسلامی سرگرم آماده ساختن خود برای حمله مجدد دیگری بود، کومه له علیرغم کارشکنی های که در داخل کردستان صورت می گرفت، در تدارک آماده ساختن افکار عمومی مردم کردستان برای روبرو شدن با تهاجم محتوم دیگری بود. جمهوری اسلامی از یک مذاکره واقعی با هیئت نمایندگی مردم کردستان طفره می رفت و با مانورهای فریبکارانه برای خود فرصت می خرید. چنین بود که در فروردین ماه سال ۱۳۵۹ نیروهای خود را از چند جبهه به مرزهای کردستان نزدیک کرد و سرانجام تهاجم خود را از کامیاران آغاز نمود و به دروازهای شهر سنندج نزدیک شد. مقاومت حماسی ۲۴ روزه ای در این شهر صورت گرفت و این مقاومت در دیگر شهرها و روستاهای کردستان سنگر به سنگر دنبال شد. رژیم نتوانست هیچ سنگری را بدون عبور از مقاومتی جانانه فتح کند.مقاومت مسلحانه برای سالها ادامه یافت و نیروهای رژیم را در کردستان زمین گیر کرد. اگرچه رژیم سرانجام توانست تفوق نظامی به دست بیاورد، اما هرگز و تا همین اکنون نیز نتوانسته است مردم را به تمکین و تسلیم وا دارد. مردم کردستان جنبش انقلابی خود را در اشکال متنوع و در سنگرهای متعدد دیگری حفظ کرده اند و کردستان انقلابی همچنان خاری است در چشم رژیم اسلامی ایران.
اگر چه مقاومت در برابر رژیم جمهوری اسلامی، گسترده و سراسری بود، اما توازن قوای داخلی برای پیشبرد برنامه حاکمیت توده اتی مردم در کردستان ، در همه جا یکسان نبود. علیرغم تفاوتهائی که در این جا و آنجا وجود داشت، علیرغم محدودیت زمانی آن، مردم کردستان برای اولین بار حاکمیت از پائین، حاکمیت شورائی را تجربه کردند، آزادیهای بدون قید و شرط سیاسی را تجربه کردند، پس مانده های نظامی فئودالی را جارو کردند، زمین از آن کسی شد که روی آن کار می کرد، زنان در مقیاس وسیع به میدان فعالیتهای اجتماعی وارد شدند، نطفه های یک آموزش و پرورش مترقی بسته شد. برای نخستین بار مردم دیگر خود را زیر با ستم و تبعیض ملی نمی دیدند، مقاومتی که بعدا در برای تهاجم رژیم صورت گرفت، در واقع دفاع از این دستآوردها بود. اساسی ترین کمبود، کمبود تجربه و کمبود فرصت برای آماده ساختن کادرهای توانا برای اداره جامعه کردستان بود. مردمی که دهها سال حاکمیت ستم و سرکوب پادشاهی را از سر گذرانده بودند، تشکیلاتی که از بطن یک جامعه خفقان زده سربرآورده بود، برای رفع کمبودهای خود به زمان نیاز داشتند، خطر حمله جمهوری و جنگی شدن فضای کردستان به ناچار مقاومت مسلحانه را در راس همه اشکال مبارزه و مقاومت قرار داد و فرصت کافی برای تعمیق و گسترش این دست آوردها بدست نیامد.
اکنون در چهل و سومین سالروز ۲۸ مرداد درسهای این مقاومت پرفراز و نشیب و پر از قهرمانیها را با هم مرور کنیم:
مهمترین و تعیین کننده ترین تجربه این است که از هم اکنون برای نیرومند کردن گفتمان حاکمیت شورایی در کردستان تلاش کنیم؛
در سازمان دادن شوراهای محل کار و زیست تاخیر نکنیم؛
با وزیدن نخستین نسیم آزادی و بهبود توازن قوا، کارگران و زحمتکشان و مردم ستمدیده کردستان باید قدرت خود را از پائین و از طریق ایجاد شوراها و نهادهای حاکمیت توده ای برقرار سازند. در این رابطه تجربه شوراهای محلات در شهر سنندج (بنکه ها) بسیار آموزنده است؛
در گام نخست باید به تشکیل شوراهای محلات، کارگاهها، روستاها، اقدام نمود. در گام بعدی و با تغییر بیشتر توازن قوا به نفع جبهه انقلاب، باید به تشکیل شوراهای شهرها اقدام نمود. در واقع با عقب نشینی رژیم، باید خلاء حاکمیت و مدیریت را پر کرد؛
با فروپاشی نیروهای مسلح رژیم در کردستان کارگران و مردم زحمتکش باید در ابعاد توده ای مسلح شوند و با نیروی مسلح خود از حاکمیت و دستاوردهای خود حفاظت کنند؛
باید بلافاصله کلیه قوانین تبعیض آمیز علیه زنان لغو گردد و برابری کامل حقوق زن و مرد در همه عرصه های زندگی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و خانوادگی اعلام گردد؛
باید اصل آزادیهای بی قید و شرط سیاسی و جدائی دین از دولت و آموزش و پرورش را اعلام کرد؛
باید از قبل برای پاسخ فوری به نیازهای عاجل اقتصادی مردم، برای مقابله با فلاکت اقتصادی نقشه داشت؛
بایستی تفرقه اندازیهای ملی و مذهبی را خنثی کرد؛
بایستی دلسوزانه و مسئولانه برای رفع ستم ملی تلاش نمود و برای آن برنامه معین داشت؛
بایستی مطابق یک نقشه راه عملی و اساسا با تکیه بر حضور مردم در صحنه سیاسی جامعه از رویاروئی گروهها و احزاب مسلح جلوگیری کرد، رادیکالیسم در چنین عرصه هائی معنی پیدا خواهد کرد.
کومه له به عنوان بستر اصلی جنبش سوسیالیستی در کردستان در همکاری با دیگر نیروهای چپ و کمونیست در کردستان و در پیوند با جنبش کارگری و دیگر جنبش های پیشرو اجتماعی در سراسر ایران می تواند جامعه کردستان را گذرگاههای سخت عبور دهد.
سخن روز شبکه تلویزیون حزب کمونیست ایران و کومه له