۱۸ تیر، یادآور جنبش پرشکوه دانشجویان!
دوشنبه ۱۹ تیر ۱۴۰۲
روز ۱۸ تیر، سالگرد یک رویداد تاریخی در جنبش دانشجویی ایران است. ۲۴ سال پیش در روز ۱۸ تیر و روزهای متعاقب آن تا ۲۳ تیر، دانشجویان مبارز و معترض در خیابان های اطراف دانشگاه به حرکت در آمدند و نفرت و انزجار خود را از جمهوری اسلامی به نمایش گذاشتند. روز ١٦ تیر ماه ۱۳۷۸، مجلس شورای اسلامی کلیات طرح اصلاح قانونی را تصویب نمود که بر اساس آن، محدودیت های بسیار گسترده تری به مطبوعات تحمیل می شد.
“روزنامه سلام” با انتشار سندی از “سعید امامی” معاون وقت وزارت اطلاعات به عنوان تهیه کننده پیش نویس این قانون نام برد. سعید امامی بانی و مجری قتل های زنجیره ای بود كه طی آن “محمد جعفر پوینده، محمد مختاری، پروانه اسكندری، داریوش فروهر، پیروز دوانی” و بیش از ۷۰ نفر دیگر كشته شدند. سعید امامی را قبلًا برای سرپوش گذاشتن بر فجایعی که به دستور سران رژیم و به دست وزارت اطلاعات در جریان قتل های زنجیره ای مرتکب شده بود در زندان كشته بودند. تنها یک روز بعد از تصویب این قانون ضد مطبوعاتی، روز ۱۷ تیرماه با حکم دادستانی، روزنامه سلام توقیف شد. این اقدام رژیم دانشجویان را به اعتراض به توقیف روزنامه سلام برانگیخت و همان شب تعدادی از دانشجویان ساکن کوی دانشگاه تهران در خیابان کارگر شمالی، گرد هم آمدند و خواستار رفع توقیف از این روزنامه و عدم تصویب ”طرح اصلاح قانون مطبوعات” در مجلس شدند. ادامه اعتراض از محوطه کوی دانشگاه به خیابان کشیده شد. رژیم جمهوری اسلامی در واکنش به این اعتراضات، نیروی سرکوبش را به جان مردم تظاهرکننده انداخت و تلاش کرد تا جنبش دانشجویان را در هم شکند. اما از آنجایی که نیروهای سرکوبگر قادر نگشتند به سرعت دانشجویان و مردم همراه آنان را عقب بنشانند، یورش شبانه به کوی دانشگاه را در دستور گذاشتند.
سحرگاه روز جمعه ۱۸ تیرماه نیروهای حزب اللهی، پاسدار و لباس شخصی به ساختمان های کوی دانشگاه تهران یورش بردند. مهاجمان از انجام هیچ عمل شنیعی کوتاهی نکردند و همه توان خود را بکار گرفتند تا با یورش وحشیانه ای، خفتی را که در طول روز دیده بودند، تلافی نمایند و با ایجاد رعب و وحشت، از مردم و دانشجویان زهر چشم بگیرند. آنها درهای اطاق ها را با تبر شکستند و دانشجویان را به قصد کشت مورد ضرب و شتم قرار دادند، تعدادی از دانشجویان را با شعارهای “یا حسین” و “یا زهرا”، از طبقات بالای ساختمان کوی دانشگاه به پائین پرتاب کردند، وسایل خوابگاه را در هم شکستند و اموالشان را غارت کردند و جان عده ای را هم گرفتند. در نتیجه این یورش وحشیانه رژیم به کوی دانشگاه در سال ۱۳۷۸، حداقل سه نفر به نام های “عزت الله ابراهیم نژاد”، “فرشته علیزاده” و “تامی حامی فر” جان خود را از دست دادند. در این ماجرا یکی از دانشجویان چشم خود را از دست داد و دست و پای عده ای شکسته شد.
خبر یورش شبانه نیروهای امنیتی و انتظامی رژیم به سرعت در همه جا پیچید. روز جمعه ۱۸ تیرماه، دانشجویان دانشگاه های تهران و شهرستان ها در اعتراض به این جنایات به خیابان ها ریختند و همه جا با حمایت گسترده مردم روبرو گردیدند. تظاهرات و جنگ و گریز خیابانی تا روز ۲۳ تیرماه ادامه یافت. طی این روزها هلیکوپترها بالای سر معترضان به پرواز در می آمدند و شهر تهران سیمای روزهای قیام به خود گرفته بود. این روز، به نام روز تهاجم وحشیانه جمهوری اسلامی و روز مبارزه و مقاومت دانشجو و همراهی و همرزمی توده مردم در تاریخ مبارزات جنبش دانشجویی ثبت شده است. از آن پس هر سال این روز به یاد دانشجویان جانباخته و به یاد همرزمی و همراهی توده های مردم با دانشجویان مبارز، گرامی داشته می شود. ۱۸ تیر به دانشجویان ایران که عمدتاً از فرزندان کارگران و زحمتکشان و قشرهای تهیدست جامعه هستند، یادآور می شود که در برابر رژیم دیکتاتوری که آزادی و نان آنان را گرو گرفته، حرمت و هویت شان را با حجاب و تفکیک جنسیتی در محیط آموزشی زیرپا نهاده، شادی و نشاط شان را ممنوع کرده و درهای زندان را به روی آنان گشوده، برای هر مطالبه صنفی و سیاسی خود، چاره ای جز مبارزه و گره زدن مبارزات خود به مبارزات توده کارگران و زحمتکشان و جنبش های پیشرو اجتماعی ندارند.
در روزهای ۱۸ تا ۲۳ تیرماه ۷۸، مردم با شعارهای روشن ضد دیکتاتوری خود، خواست نفی این رژیم را در ابعادی توده ای بیان کردند. اما این مبارزات سازمان یافته نبود و فاقد رهبری بود. مردم به جان آمده آنچه را که نمی خواستند فریاد می زدند، اما هنوز آنچه را كه می خواستند، به روشنی بیان نمی كردند. مبارزات عظیم و شجاعانه روزهای ۱۸ تا ۲۳ تیرماه سال ۱۳٧٨ بدون سازمان و رهبری و بدون افق سیاسی روشن، آماج حملات سازمان یافته رژیم جمهوری اسلامی قرار گرفت و در آن مقطع سرکوب شد. اما این نبرد در اشکال متعدد دیگر و در صحنه های مختلف سیاسی و اجتماعی تا هم اکنون ادامه یافته است. این نبرد اگر چه طی این مدت فراز و نشیب هایی را طی کرده و از گذشته خود درس های ارزنده ای گرفته است، اما هنوز از کمبودهایی که به سرکوب مبارزات تیرماه ۷۸ منجر شد رنج می برد و آینده آن در گرو رفع این کمبودها است.
اکنون در شرایطی که بیش از نه ماه از خیزش انقلابی توده های بپا خاسته مردم ایران می گذرد، جنبش دانشجویی به عنوان یکی از ستون های جنبش انقلابی جاری، ضروری است مطالبات دموکراتیک مطرح در جنبش انقلابی جاری را به پیگیرترین و رادیکال ترین شکل نمایندگی کند و مورد حمایت قرار دهد. بخش رادیکال و سوسیالیست جنبش دانشجویی در مقابل جریان های رنگارنگ اپوزیسیون بورژوایی که می خواهند این جنبش را به انحراف بکشانند، فقط با طرح این مطالبات از زاویه منافع طبقه کارگر و جنبش رهائی زن و دیگر جنبش های پیشرو اجتماعی است که می تواند این رسالت را به انجام برساند و با جنبش کارگری و دیگر جنبش های رادیکال اجتماعی پیوندهای عمیق تری برقرار کند. پیشروی جنبش انقلابی جاری در گرو سازمانیابی جنبش کارگری، جنبش رهایی زن، جنبش دانشجویی و دیگر جنبش های پیشرو اجتماعی با چشم انداز سرنگونی انقلابی رژیم اسلامی و پایان دادن به حکومت سرمایه داران است. این آن درسی است که از تجربه تیرماه ۱۳۷۸ و خیزش های انقلابی در سالهای اخیر باید آموخت.
سخن روز شبکه تلویزیون حزب کمونیست ایران و کومه له