شنبه ۲۹ دی ۱۴۰۳

دیده‌بان حقوق بشر در گزارش سالانۀ خود در مورد وضعیت کشورهای مختلف، اعلام کرد که وضعیت حقوق بشر در ایران در سال ۲۰۲۴ میلادی وخیم‌تر شده است. این نهاد مدنی در این گزارشی که پنجشنبه ۲۷ دی‌ماه منتشر شد، وضعیت و موازین حقوق بشری در ایران را در ۸ محور بررسی کرده است. این سازمان حقوق بشری تأکید کرده که از زمان آغاز ریاست جمهوری مسعود پزشکیان در پی کشته‌شدن ابراهیم رئیسی در جریان سقوط هلیکوپتر، وضعیت حقوق بشر در ایران، نه‌تنها بهتر نشده که در بخش‌هایی، بدتر هم شده است.

بر اساس این گزارش، در سال ۲۰۲۴ سرکوب سازمان‌یافتۀ فعالان حقوق زنان، اقلیت‌های قومی و مذهبی، و اعضای خانواده‌های قربانیان و بازداشتی‌های اعتراضات ضد دولتی ادامه داشته و به خصوص تعداد اعدام‌ها در این دوره افزایش قابل توجهی داشته است.
دیده‌بان حقوق بشر ضمن یادآوری این‌که ایران همچنان یکی از بالاترین نرخ‌های اجرای مجازات اعدام در کل جهان را دارد، به ویژه نسبت به اعدام کودک- مجرمان، و کسانی که در روندی مبهم، به اقدام علیه امنیت ملی متهم می‌شوند هشدار داده است.
این گزارش با استناد به یک بیانیۀ سازمان ملل متحد گفته تنها در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۴، بیش از ۴۰۰ تن در ایران اعدام شدند.
در این گزارش از جمله به اعدام ۲۹ نفر در روز هفدهم مرداد‌ماه در دو زندان غزل‌حصار و کرج اشاره شده است.

آزادی بیان و تجمع
گزارش دیده‌بان حقوق بشر همچنین به بازداشت ده‌ها فعال حقوق بشر، وکیل دادگستری، دانشجو، و اعضای خانوادۀ قربانیان اعتراضات ضد حکومتی سال‌های قبل، در یک سال اخیر اشاره کرده است.
این گزارش همچنین به تلاش مسئولان دانشگاه‌ها برای محروم‌کردن دانشجویان از حق آزادی بیان، از جمله با توسل به تعلیق یا اخراج از دانشگاه اشاره کرده و گفته که اسامی و مدارک دست‌کم ۳۰ دانشجوی اخراجی را در اختیار دارد. در این گزارش البته یادآوری شده که مسعود پزشکیان تقریباً یک ماه پس از آغاز دورۀ ریاست جمهوری‌اش، از محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواست که احکام همۀ اساتید و دانشجویانی که پس از اعتراضات زن، زندگی، آزادی تعلیق یا اخراج شده بودند، بازنگری کرده و آنها را به دانشگاه بازگرداند.

دیده‌بان حقوق بشر همزمان از ادامۀ تبعیض علیه اقلیت‌های ملی و مذهبی ابراز نگرانی و با تأکید بار فشار فزاینده بر بهائیان، یادآوری کرده که دو سوم بهایی‌های زندانی، زن هستند.
این گزارش همچنین به تبعیض ساختاری علیه مسلمانان سنی‌مذهب، و اقلیت‌های آذری، کرد، عرب و بلوچ اشاره کرده و از جمله استفادۀ نیروهای حکومتی از نیروی قهریه و کشنده علیه کولبرهای کرد به شدت انتقاد کرده است.