گزارش برگزاری پلنوم دوم کمیته مرکزی حزب کمونیست ایران (قسمت اول)
دوشنبه ۳۱ مرداد ۱۴۰۱
نشست وسیع کمیته مرکزی حزب کمونیست ایران منتخب کنگره سیزدهم در روزهای شنبه و یکشنبه ۸ و ۹ مرداد ۱۴۰۱ برابر با ۳۰ و ۳۱ ماه ژوئیه ۲۰۲۲ برگزار شد. پلنوم با سرود انترناسیونال و یک دقیقه سکوت در گرامیداشت یاد جانباختگان راه آزادی و سوسیالیسم کار خود را آغاز و بعد از دو روز جلسات فشرده به کار خود پایان داد. در این پلنوم اعضای کمیته مرکزی کومه له منتخب کنگره هیجدهم و کمیته تشکیلات خارج حزب نیز به عنوان ناظر شرکت داشتند. گزارش سیاسی کمیته اجرائی، گزارش فعالیت کمیته ها و ارگانهای مختلف تشکیلاتی، رسیدگی به قرارها و آرایش و تقسیم کار درون کمیته مرکزی حزب از دستور جلسات این پلنوم بودند.
*****
در گزارش سیاسی کمیته اجرائی در نگاهی اجمالی به اوضاع جهان به پیامد جنگ امپریالیستی در اوکراین که همچنان سایه خود را بر جهان گسترانده است پرداخته شد. اگر چه روسیه از اهداف اولیه خود در حمله به اوکراین و سرنگونی دولت زلنسکی ناکام مانده و در استراتژی نظامی خود دوباره بر منطقه دونباس در جنوب شرقی متمرکز شده، با این هدف که با اشغال این منطقه آن را به کریمه وصل کند، اما تغییر در این استراتژی نظامی تغییری در ماهیت امپریالیستی جنگ نداده است. با همه این تحولات این جنگ را تنها در چارچوب رقابت‌های دیرینه بین امپریالیستی می توان درک کرد. تلاش آمریکا و دولت های عضو ناتو برای گسترش دامنه این پیمان نظامی یکی از عوامل کلیدی ایجاد این جنگ بود. بنابراین این جنگ که برای اوکراین در شکل یک جنگ دفاعی پیش می رود، در واقع یک درگیری نیابتی از جانب ناتو است. همینکه دولت امریکا یک بودجه ۴۰ میلیارد دلاری برای کمک نظامی به اوکراین تصویب می کند و دولت های عضو ناتو کمک های مالی و نظامی به اوکراین سرازیر می کنند، نشان می دهد ناتو یک طرف اصلی این جنگ امپریالیستی است.
اما این جنگ صرفاً برای مردم اوکراین که زیر بمبارانهای ارتش روسیه قرار گرفته و آواره می شوند یک تراژدی نیست. این جنگ با توجه با جایگاهی که روسیه و اوکراین در تولید و صادرات غلات، دانه های روغنی، کود و بویژه جایگاه روسیه در صادرات نفت و گاز دارد، افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی را به دنبال داشته و بحران هزینه زندگی را در سراسر جهان تشدید کرده است. پیامد اقتصادی جنگ ها، خشک سالی های ناشی از تغییرات آب و هوا و پیامد بحران کرونا تاکنون بیش از ۱۶۰ میلیون نفر در ۴۲ کشور جهان را با ناامنی شدید غذایی روبرو کرده است.
جنگ امپریالیستی در اوکراین روند تثبیت چند قطبی شدن جهان را سرعت بخشیده است. از آنجا که همه پیش بینی ها حکایت از آن دارد که چین در ده سال آینده از آمریکا پیشی گرفته و به بزرگترین اقتصاد جهان بدل می شود، امریکا و دیگر اعضای پیمان ناتو بر آن هستند که با افزایش بودجه های نظامی و فعال کردن دوباره پیمان های نظامی در هر شرایط برتری نظامی خود را بر چین حفظ کنند. این به معنای آن است که جهان وارد دوره تازه ای از مسابقه تسلیحاتی قدرتهای بزرگ سرمایه داری می شود. افزایش عظیم بودجه ارتش آمریکا و دیگر ارتش های ناتو در همین رابطه قابل توضیح است.
بر متن این اوضاع جهانی به موازات هم دو پدیده، یکی رشد راست گرایی و نژادپرستی دولتی و دیگری اعتصابات کارگری و اعتراضات توده ای خیز تازه ای برداشته اند. در انتخابات اخیر فرانسه حزب راست افراطی مارین لوپن بیش از ۴۱ در صد آراء را به خود اختصاص داده است. در بریتانیا بر متن تورم و گرانی راست ترین جناح درون حزب محافظه کار با در پیش گرفتن سیاست راسیستی اخراج پناهجویان به رواندا به جلو می آیند. در ایتالیا راست افراطی در آستانه قبضه قدرت است. اما از سوی دیگر همزمان با این تحولات در بریتانیا بیش از چهل هزار نفر از کارکنان راه آهن جهت اضافه دستمزد و بهبود شرایط کار و اعتراض به بیکارسازیها دست به اعتصاب زدند که در سی سال گذشته بی سابقه بوده است. در آلمان در همین اواسط ژولای کارگران سه بندر بزرگ آلمان دست به اعتصاب زده و تخلیه بارها را متوقف می کنند. باز در آلمان اعتصاب ۲۰ هزار نفر از کارکنان لوفت‌هانزا در هفته های گذشته باعث لغو بیش از ۱۰۰۰ پرواز این شرکت در آلمان شد. در استرالیا کارکنان بخش حمل و نقل بار در فرودگاه‌های بخش شرقی دست به اعتصاب زدند. در سریلانکا جهان شاهد این بود که چگونه اعتراض به تورم و گرانی می تواند با نارضایتی های طولانی مدت علیه سیاستهای ریاضت اقتصادی ترکیب شود و خیزش های توده ای را برانگیزد و با فروپاشی اقتصادی دولت، مردم کاخ ریاست جمهوری را تسخیر کنند. در آلبانی حول شعار «از الیگارش ها مالیات بگیرید – نه از مردم» یک جنبش توده ای به راه افتاده است.
کمونیست ها و سوسیالیست‌های انقلابی که اعتصابات کارگری و اعتراضات علیه برنامه های ریاضت اقتصادی، این نشانه‌های مقاومت و اعتراض علیه وضع موجود را می بینند، نقش زنان در برپائی جنبش های توده ای علیه قوانین زن ستیز و جنبش علیه تخریب محیط زیست را مشاهده می کنند، راهی جز حضور فعال در این جنبش ها و کمک به امر پرورش و سازمان دادن و رهبری آن ندارند. جنبش سوسیالیستی با تکیه بر این جنبش های رادیکال ضد سرمایه داری می تواند دولت های سرمایه داری و جریانات راست را در خارج از دولت به چالش بکشد.
سخن روز شبکه تلویزیون حزب کمونیست ایران و کومه له