پیامد جنگ امپریالیستی در اوکراین
دوشنبه ۳ مرداد ۱۴۰۱
چهار ماه از آغاز جنگ در اوکراین میگذرد. فارغ از اهدافی که طرفین این جنگ دارند، اکنون دیگر پیامدهای هولناک آن همه جای جهان را تحت تأثیر قرار داده است. آنانی که در کاخ کرملین نشسته اند، آنانی که در کاخ سفید ومراکز تصمیمی گیری ناتو جای گرفته و سالیان سال زمینه های آغاز چنین جنگی را فراهم دیده بودند، مسببین واقعی تمام تبعاتی هستند که هستی ونیستی میلیونها نفر را رقم میزند. شاید روسیه در تصور این بود که با یک حمله برق آسا از زمین وهوا کیف پایتخت اوکراین را به تصرف درآورده ودولتی دست نشانده ویا دستکم همسو با منافع امپریالیسم روس را به قدرت برساند. شاید امپریالیسم آمریکا وسران دیگر ناتوآنچنان که بارها اعلام کردند به این امید بودند که ” اقتصاد روسیه را نابود کنند” و یا ” قدرت نظامی روسیه آنچنان تضعیف شود که توان وارد شدن در رقابت های بین المللی را نداشته باشد. اما فارغ از هر هدفی که آغاز کنندگان و ادامه دهندگان جنگ دارند، در دنیای واقع تاکنون میلیونها تن از ساکنین اوکراین مجبور به ترک خانه وکاشانه خود شدند. بخش بزرگی از زیرساختهای اوکراین نابود شده ودر بسیاری از شهرها وروستاهای آن کشور خانه های مردم بر سرشان خراب شده وهزاران نفر در زیر تلی ازبتون وآهن جان خود را ازدست دادند.
اما کافی است کمی از اوکراین فاصله گرفته ونگاهی هم به سایر نقاط جهان بیفکنیم آنهائی که شاید هزاران کیلومتر از میدان داغ این جنگ فاصله دارند ولی تبعات آنرا با گوشت وپوست خود احساس میکنند. همین چند هفته پیش بود که دبیر کل سازمان ملل در نشست شورای امنیت این سازمان در بارۀ امنیت غذائی گفت “در سراسر جهان چهل ونه میلیون نفر در چهل و سه کشور گرسنه هستند و به کمک اضطراری نیاز دارند و اکنون جنگ اوکراین جنبۀ وحشتناک جدیدی به گرسنگی جهانی داده است”. بر اساس گزارش سازمان ملل، جنگ در اوکراین موجب شده است، که قیمت مواد غذایی در سراسر جهان به بالاترین سطح برسد. یک میلیارد و هفتصد میلیون نفر در جهان که یک سوم آنها زیر خط فقر به سر می‌برند، به شدت در معرض کمبود و قطع مواد غذایی و انرژی هستند که منجر به افزایش فقر و گرسنگی بیشتر میشود. در آغاز سال جاری میلادی حدود دویست وهفتاد وشش میلیون نفر در سراسر جهان با گرسنگی حاد مواجه بودند، اما انتظار می‌رود در صورت ادامۀ جنگ در اوکراین، چهل وهفت میلیون نفر به این افراد به ویژه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا افزوده شود. این در حالی است که هیچ دورنمائی برای پایان این جنگ دیده نمیشود. طرفین جنگ همچنان بر طبل ادامه آن میکوبند. و آنانی که تا همین جا برندگان جنگ هستند، بر ثروتهای میلیاردی خود میافزایند. چرخ کارخانه های اسلحه سازی با آن چنان سرعتی میچرخند که کسی تصور نکند با کمبود سلاح روبرو خواهد شد. سربازان همه جا به خط میشوند که به نام دفاع از میهن، به نام دفاع از دمکراسی بورژوازی، به نام مبارزه علیه استبداد سینه های یکدیگر را با گلوله بشکافند، آنچنان در هیاهوی تبلیغات جنگی از خود بیخود گردند تا مبادا به فکر این بیفتند که تفنگهایشان را بسوی کسانی نشانه روند که به عناوین گوناگون آنان را به میدان این جنگ ویرانگر فرستاده اند.
با این وجود نباید تصور شود که این تنها سیمای واقعی جهان امروز است . آن روی این تصویر فریادکسانی شنیده میشود که خواهان پایان این جنگ هستند ومنافعی نه برای خود ونه برای میلیونها انسان در این جنگ سرمایه داران نمیبینند. در این تصویر همه گرسنگان جهان فرقی نمیکند که در سوادن باشند یا در یمن، در سومالی اند یا اتیوپی، در افغانستان هستند یا در هند، در سریلانکا و یا در لیبی صف کشیده اند. این تصویر اما به ندرت راه به مدیای بستر اصلی پیدا میکنند که مبادا حتی برای لحظه ای هم که شده دولتهای سرمایه داری وآنانی که از صبح تا شام بر طبل ادامه جنگ میکوبند، خاطرشان آزرده گردد.
تصویر دیگری هم وجود دارد که بازیگرانش کارگران وحقوق بگیرانی هستند که در زیر بارگرانی افسار گسیخته حاملهای انرژیی و کالاهای اساسی وآنهم بعد از رهائی از تبعات پاندمی کرونا، کمرشان در حال خم شدن است. آنان البته نمیخواهند خاموشی بگزینند و ترس از آینده آنان را به جنبش درآورده است. اینجا هم تصاویر رنگارنگی از مبارزه ومقاومت دیده میشود هر چند که ظاهرا متوجه دولتمردان کشور خودی است ولی نباید فراموش کرد که تبعات همین جنگ وحشیانه، تبعات نظم ضد انسانی حاکم بر جهان آنان را به میدان مبارزه و مقاومت کشانده است. تنها کافیست به چند نمونه اشاره کنیم. در سریلانکا معترضین کاخ ریاست جمهوری را به آتش میکشند و با وجود اینکه در درون مجلس، نمایندگان نخست وزیر را جانشین او میکنند ولی در بیرون مجلس معترضان که از آوریل امسال خیابانها را تسخیر کرده اند همچنان به مبارزه خود ادامه میدهند. یکی از رهبران معترضان با خبرگزاری الجزیره گفت ” ما درحال بحث در باره سازماندهی دوباره و استراتژی خود هستیم و قطعا به اشغال کاخ تا استعفاء رئیس جمهور جدید ادامه خواهیم داد” . او میگوید ” مردم دیگر مرعوب این اقدامات نمیشوند. سریلانکا شایسته رهبری است که واقعا به مردم اهمیت بدهد ونه کسی که به آینده سیاسی خود فکر میکند”. بنا بر گزارش سازمان ملل یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از جمعیت حدود ۲۲ میلیون نفری سریلانکا برای ادامه بقا به کمک‌های فوری نیاز دارند و از هر پنج نفر، چهار نفر به دلیل افزایش قیمت‌ها، وعده غذایی خود را کاهش داده‌اند. سازمان ملل درخواست فوری افزایش ۴۷ میلیون دلاری اعتبار کمک به جمعیت فقیر این کشور را صادر کرده است.
همین چهار هفته پیش بود که در بریتانیا بیش از چهل هزار نفر از کارکنان راه آهن جهت اضافه دستمزد وبهبود شرایط کارو اعتراض به بیکارسازیها دست به اعتصاب زدند. سی سال از آخرین اعتصاب کارکنان راه آهن در بریتانیا میگذرد . رهبران اتحادیه براین باورند که افزایش قیمت حاملهای انرژی و کالاهای اساسی بسیاری دیگر از مردم را به خیابانها خواهد کشاند. در پرجمعیت ترین استان آلمان بیش از نود روز کارکنان کلینک های دانشگاها واینجا هم برای اضافه دستمزد وبهبود شرایط کاردست به اعتصاب زدند. در روزهای پنجشنبه وجمعه چهاردهم وپانزدهم ژوئیه برابر با بیست وسوم وبیست وچهارم تیرماه کارگران سه بندر بزرگ آلمان به مدت چهل وهشت ساعت دست به اعتصاب زده وعملا تخلیه بارها را متوقف ساختند. آنان نیز به طولانی ترین اعتصاب خود بعد از چهل سال دست زده بودند.آنها خواهان افزایش چهارده در صد دستمزد هستند . در برابر کارگران اعتصابی از سوئی پلیس به صفوف راه پیمایان هجوم برده واز سوی دیگر دادگاه حکم توقف اعتصاب را صادر کرد. آشکار تر از این نمیشد به اصطلاح استقلال دادگاهها را به نمایش گذاشت.
واقعیت این است که برای مقابله با تبعات این جنگ امپریالیستی در سرتاسر جهان راهی جز اعتصاب واعتراض، کارگران و فرودستان که تحت فشار تورم و فقر و فلاکت اقتصادی قرار گرفته اند باقی نمانده است.
سخن روز شبکه تلویزیون حزب کمونیست ایران و کومه‌له