نگرانی جمهوری اسلامی از چرخش بشار اسد
یکشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲
روز چهارشنبه ١٤ اردیبهشت ابراهیم رئیسی قاتل برای دیدار دو روزه به دمشق پایتخت سوریه رفت. در فرودگاه دمشق بجای بشار اسد یا معاونش، از سوی سامر خلیل وزیر تجارت و اقتصاد سوریه مورد استقبال قرار گرفت که سطح پائینی از استقبال رسمی بود. این اولین سفر یک رئیس جمهور رژیم اسلامی به سوریه بعد از شروع خیزش توده ای علیه حکومت بشار اسد درسال ٢٠١١ بود. خیزش های توده ای همانند تونس، مصر، لیبی و یمن، موسوم به ” بهار عربی” که منجر به سرنگونی چهار دیکتاتور در آن کشورها شد. این اعتراضات اما در سوریه با دخالت مستقیم رژیم جمهوری اسلامی و دولتهای مرتجع عرب از جمله عربستان، قطر و امارات و با چراغ سبز آمریکا و دیگر قدرتهای غربی با تشکیل گروهها و جریانات مسلح و تروریست اسلامی به خاک و خون کشیده شد و سرانجام با دخالت مستقیم نظامی روسیه و همکاری جمهوری اسلامی، حکومت بشار اسد از سرنگونی نجات یافت.
گرچه در تبلیغات علنی جمهوری اسلامی هدف سفر رئیسی به سوریه تحکیم روابط دیپلماتیک و امضای ١٤ قرار داد اقتصادی و بازرگانی ذکر شده است، اما نگرانی جمهوری اسلامی از تلاش دولتهای عربی برای جلب بشار اسد و بازگرداندن سوریه به جمع دولتهای “اتحادیۀ عرب” و فاصله گرفتن از جمهوری اسلامی را می توان هدف اصلی این سفر به شمار آورد. رئیسی در ملاقات با بشار اسد از او بخاطر مقابله در برابر فشار آمریکا و آنچه “تکفیری‌ها” نام برد تعریف و تمجید کرد و گفت: “جمهوری اسلامی همیشه در کنار سوریه باقی خواهد ماند “. البته این در کنار سوریه بودن جمهوری اسلامی برای کارگران و مردم زحمتکش و تهیدست ایران هزینه بسیار کلان و سنگینی در بر داشته است. تا کنون رژیم علاوه بر بخشیدن میلیونها بشکه نفت به سوریه، صدها میلیارد دلار از حاصل رنج و کار کارگران و مردم زحمتکش ایران را نیز برای باز کردن جاپایی در منطقۀ خاورمیانه جهت پیشبرد اهداف ارتجاعی و دخالت در امور دیگر کشورها هزینه کرده است.
به دنبال عادی سازی رابطه میان جمهوری اسلامی و عربستان سعودی با ابتکار عمل چین و به منظور تنش زدایی در منطقه و ایجاد شرایط امن برای سرمایه گذاریهای کلانِ چین، عربستان و امارات متحده، خواست بازگرداندن سوریه به جامعۀ دولتهای اتحادیه عرب را مطرح کردند. از قرار معلوم پس از ١٢سال از بشار اسد نیز برای شرکت در اجلاس “اتحادیۀ عرب” در ٢٩ اردیبهشت در ریاض، دعوت بعمل آمده است. تلاش برای بازگرداندن سوریه به جمع دولتهای عرب با استقبال بشار اسد روبرو شده است. در این رابطه او چند ماه قبل از امارات و مسقط نیز دیدار کرد. سه هفته قبل هم فیصل مقداد وزیر خارجه اش را در همین رابطه به ریاض فرستاد. واضح است برای دولت سوریه نجات از ورشکستگی اقتصادی و باز سازی خرابی های ناشی از یک دهه جنگ ویرانگر، برقراری رابطه با دولتهای ثروتمند عرب از جمله عربستان، کویت، امارات، عُمان بر جمهوری اسلامی ارجحیت دارد. هزینۀ بازسازی ویرانه‌های این جنگ که ٧٠٠ میلیارد دلار تخمین زده شده است، نه در رابطه با جمهوری اسلامی که خود با ورشکستگی اقتصادی دست به گریبان است بلکه در رابطه با آنان ممکن است. به این دلیل چرخش بشار اسد به سوی عربستان و کاهش وابستگی به جمهوری اسلامی امری طبیعی است. البته دولتهای مصر و اردن نیز علیرغم مخالفت آمریکا با احیای رابطه با رژیم سوریه، به این تلاشها پیوسته اند و اقداماتی برای عادی سازی رابطه با سوریه به عمل آورده اند. آخرین مورد آن نشستی در عَمان پایتخت اردن در روز دوشنبه ۱۱ اردیبهشت با شرکت وزرای خارجۀ مصر، عربستان، اردن، عراق و سوریه بود، که در آن سوریه بعنوان حسن نیت متعهد شد که اقداماتی برای پایان دادن به قاچاق مواد مخدر در مرزهای عراق و اردن بعمل آورد.
رئیسی در حاشیۀ سفر به سوریه دیدارهای تشریفاتی و نمادین نیز با رهبران و فرماندهان نظامی حماس، جهاد اسلامی و حزب الله لبنان و دیگر گروههای تروریست اسلامی تحت عنوان فرماندهان ” محور مقاومت” داشته است تا حمایت رژیم را به آنها ابلاغ نماید. جریاناتی که جمهوری اسلامی از آنها برای مقابله با اسرائیل و تحکیم موقعیت منطقه‌ای خود استفاده کرده است. گرچه در شرایط کنونی جمهوری اسلامی قادر نیست همانند سابق چمدانهای دلار به عنوان هدیه برای آنها به همراه داشته باشد، اما همچنان برای نفوذ منطقه ای در راه پیشبرد اهداف توسعه طلبانه و زیاده خواهانه و به ویژه برای مقابله با اسرائیل به آنها احتیاج دارد. جمهوری اسلامی در همکاری با رژیم دیکتاتوری اسد و با هزینۀ جانی و مالی مردم سوریه، این کشور را به میدان جنگ ارتجاعی و مقابلۀ خود با اسرائیل تبدیل کرده است. اسرائیل تا کنون صدها بار و به ویژه در یک ماه اخیر مواضع جمهوری اسلامی در سوریه را بمباران کرده است. یک روز قبل از سفر رئیسی به سوریه نیز فرودگاه حلب را بمباران کرد. تا کنون رژیم اسلامی در مقابل آن نتوانسته عکس‌العملی نشان دهد. با این حال ابراهیم رئیسی اعتراف نمود که این سفر امکان تداوم روابط جمهوری اسلامی با متحدانش از جمله حزب الله لبنان حماس و جهاد اسلامی را فراهم نموده است. یکی دیگر از توافقات امضا شدۀ جمهوری اسلامی با رژیم سوریه نیز در همین رابطه بوده است. بذرپاش وزیر راه و شهرسازی که در این سفر همراه رئیسی است، اذعان نمود که توافق شده سالانه ٥٠ هزار نفر از ایران تحت پوشش زیارت و یا با نام “مستشار نظامی” به سوریه فرستاده شوند و از این طریق نیز راهی برای ارسال موشک و اسلحه و مهمات برای آنها می باشد.
استراتژی جمهوری اسلامی مبتنی بر تبدیل شدن به قدرت برتر منطقه ای تاکنون با سیاست پرهزینۀ دخالت در امور کشورهای منطقه شکست خورده است. هزینه‌های کلانی که رژیم در این راه به هدر داده است، یکی از عوامل تشدید بحران اقتصادی است که زندگی و معیشت کارگران و توده‌ای مردم تهیدست ایران را به فقر و فلاکت نشانده است. با وجود این رژیم اصرار دارد به این سیاست شکست خورده و جنایتکارانه اش ادامه دهد. کارگران و مردم معترض ایران تنها با سرنگونی انقلابی جمهوری اسلامی خواهند توانست کارگران و مردم ستمدیدۀ کشورهای منطقه را نیز از شر جمهوری اسلامی نجات دهند.
سخن روز: شبکه تلویزیون حزب کمونیست ایران و کومه له