دوشنبه ۱ اردیبهشت ۱۴۰۴

مرضیه نظری

مصاحبه با یکی از اعضای جنبش کالدیراچ در ترکیه در مورد اعتراضات در پی دستگیری اکرم امام اوغلو

این مصاحبه توسط “مرضیه نظری” عضو “کمیته بین المللی حزب کمونیست ایران” انجام گرفته است!

سئوال: لطفاً در صورت امکان از سازمانی برایمان بگو که از آن می آیید؟ ممکن است مخاطبین ایرانی در مورد شما ندانند.

پاسخ: من یکی از اعضای جنبش کالدیراچ (اهرم) هستم. جنبش کالدیراچ یک جنبش سوسیالیستی انقلابی با گرایش مارکسیست – لنینیست است که از سال 1994 مبارزه سیاسی را با محوریت نشریه کالدیراچ آغاز کرد. ما به عنوان بخشی از جنبش انقلابی جهانی، خواهان حکومتی کارگری از طریق انقلاب سوسیالیستی در جغرافیای آناتولی هستیم. ما برای همبستگی انقلابی در منطقه مشترکمان ارزش ویژه ای قائل هستیم و به مردم و طبقه کارگر ایران درود می‌فرستیم!

سئوال: این روزها شاهد تظاهرات‌هایی بزرگ در استانبول و دیگر شهرهای ترکیه علیه سیاست‌های حکومت اردوغان هستیم. دلایل این تظاهرات کدام‌ها هستند و مطالبات معترضین چی هست؟

پاسخ: “اکرم امام اوغلو” نامزد ریاست جمهوری حزب عمده اپوزیسیون، “حزب جمهوری خلق” است. او همچنین شهردار متروپولیتن استانبول است. مردم انتظار داشتند که او در انتخابات ریاست جمهوری بعدی در برابر اردوغان پیروز شود. مدرک تحصیلی امام اوغلو لغو شد و مانع قانونی برای کاندیداتوری ریاست جمهوری وی ایجاد شد که به دنبال آن دستگیر شد.
اگرچه جنبشی که در 19 مارس آغاز شد در نگاه اول بنظر می‌رسد واکنشی علیه دستگیری “اکرم امام اوغلو” باشد، اما در واقع این فقط یک جرقه بود. همانطور که معترضان تاکید کردند، این اعتراضات فقط بخاطر دستگیری “امام اوغلو” نبود. این دستگیری «آخرین قطره» بود که امکان ابراز خشمی را فراهم کرد که برای مدت طولانی در حال افزایش بود. این مقاومت یک جنبش توده‌ای است که به‌طور خودجوش منفجر شد، درست مانند اعتراضات پارک گزی.
دلیل اصلی قیام، اعمال استبدادی “رژیم کاخ”* و سرخوردگی عمیق جامعه از آن است. ناکارآمدی کامل انتخابات، کودتاهای مستمر علیه اراده مردم از طریق معتمدین و چرخاندن قوه قضائیه بعنوان شمشیری بر سر کل جامعه باعث شده است که توده‌ها احساس کنند “دیگر بس است”.
فقر و هزینه زندگی نیز یکی از عوامل اصلی اعتراضات است. در عین حال جوانان مجبور به زندگی در بی‌آیندگی شده اند و بیکاری جوانان از مرز 30 درصد گذشته است. اگرچه توده‌ها برنامه روشنی در مورد اینکه چه نوع زندگی می‌خواهند را ندارند، اما احساس مشترکی دارند که “نمی‌خواهند زیر سلطه این رژیم زندگی کنند”.

ظلمی که “رژیم کاخ” سالهاست اعمال می کند، نظام غارتگری و سودجویی که برپا کرده اند و نگرش شان حول تشدید جنگ در داخل و خارج غیر قابل تحمل شده است. اقدام دانشجویان دانشگاه استانبول که بیانگر این احساس بود، بخش بزرگی از جامعه را برانگیخت.
در حالی که دانشجویان مهمترین نقش را در گسترش این مقاومت ایفا کردند، دانشجویان دانشگاه استانبول با شکستن موانع پلیس تأثیر زیادی داشتند. این اقدام در توده‌هایی که از زمان اعتراضات “پارک گزی” پیوسته با موانع فیزیکی و نمادین مواجه بوده‌اند، این باور را ایجاد کرده است که «مقاومت ممکن است». شکستن موانع پلیس راه را برای حرکت توده ای به خیابان ها باز کرد و باعث ایجاد این مقاومت جمعی علیه رژیم فعلی شد.

در این تظاهرات بیش از دو هزار بازداشت و صدها نفر دستگیر شده اند، دستگیری به بهانه های به اصطلاح قانونی برای جرایمی مانند شرکت در تظاهرات یا انتشار پست در شبکه های اجتماعی که طبق قوانین خود رژیم حتی برای یک روز هم نمی‌تواند زمینه یا دلیلی برای دستگیری باشد. اکثر بازداشتی ها دانشجویان دانشگاه، کارگران جوان و جوانان بیکار هستند.
“رژیم کاخ” با افزایش سرکوب به جنبش پاسخ داد. حکومت می‌خواهد با دستگیری‌های دسته جمعی ترس را گسترش دهد، اما این تمایل در میان توده ها وجود دارد که بر دیوار ترس غلبه کنند. در واقع، بازداشت‌ها و دستگیری‌ها علیه گروه‌های سازمان‌یافته‌تر، که از قبل از این اعتراضات هم وجود داشته است، در طول اعتراضات در حال افزایش بوده است.
جنبش اعتراضی در حال توسعه، به آرامی مطالباتی را شکل می دهد که به تدریج در حال گسترش هستند، اگرچه خواسته های آن دقیقا به دلیل ویژگی خودجوش جنبش هنوز کاملا متبلور نشده است. به ویژه می‌توان شاهد مطالباتی بود مانند برکناری فوری معتمدان، آزادی سیاستمداران و فعالان دستگیر شده، مجازات افسران پلیس و دستور دهندگان به حمله به معترضین.

سئوال: در این تظاهرات ها غیبت کردها چشمگیر است. دلیل این عدم شرکت آنها در تظاهرات‌ها چی هست؟

پاسخ: سه عامل وضعیت ترکیه را توضیح میدهد. یکی جنگ بین قدرت های امپریالیستی، دوم مقاومت مردم کردستان و عامل سوم جنبش اعتراضی است که با جنبش “پارک گزی” در سال 2013 آغاز شد و امروز دوباره در حال گسترش است.
دولت آشکارا سیاست نابودی مردم کرد را دنبال می کند؛ رویکرد «یا با ما هستی یا نابود می شوی» بیانگر این سیاست است. در عین حال، این رویکرد بازتابی از استراتژی «جنگ در داخل و خارج» است. این وضعیتی که جنبش کُردی در معرض آن قرار دارد نیز مستقیما با پویایی منطقه ای مرتبط است.
علاوه بر جنبش کُرد، حاکمان نیز از جنبش مقاومتی که با جنبش “پارک گزی” آغاز شده و تا امروز با اقدامات پراکنده و محلی ادامه دارد، هراس دارند. مخصوصا شرایطی که این دو مقاومت در کنار هم قرار می گیرند و مبارزه ای موازی انجام می دهند، حتی اگر زیر یک سقف جمع نشده باشند، بزرگترین ترس حاکمان و “رژیم کاخ” است.
بعلاوه، “رژیم کاخ”، اوجالان را واداشت بیانیه ای را با دو نکته کلیدی بیرون دهد. در فراخوان ٢٧ فوریه، اوجالان خواستار خلع سلاح و انحلال “پ.کا.کا” شد. آنچه که در بین سطور این فراخوان خوانده می‌شود اینست که این تماس در چارچوب توافقی صورت گرفته است که جزئیات آن هنوز مشخص نیست اما در پی مذاکراتی که از تابستان 2024 شروع شده و در چارچوب سیاست های آمریکا در منطقه به ویژه در مورد سوریه و ایران در دستور کار قرار گرفته است.
اگرچه کُردها در اعتراضات حضور داشته اند، و “حزب دمکراتیک خلق ها” و برخی اتحادیه های کارگری در کردستان حضور داشته اند، اما می توان گفت که کُردها به عنوان یک بخش موثر بطور چشمگیری به میدان نیامده اند. شرایط فوق در این زمینه مؤثر بوده است.

سئوال: آیا حزب شما هم در این تظاهرات شرکت دارند؟ نظر و سیاست حزبتان نسبت به تظاهرات چی هست؟ ارزیابی شما از آن چی هست؟

پاسخ: ما به عنوان یک جنبش از ابتدا در اعتراضات دخیل بوده ایم. “اوزگور اوزل”، رئیس “حزب جمهوری خلق”، گفت ما باید از قدرت خود که از قدرت مصرف مان ناشی می‌شود استفاده کنیم. ما می‌گوییم ما باید از قدرتی استفاده کنیم که از تولید ناشی می‌شود.
“حزب جمهوری خلق” در حال اجرای تحریم گزینشی به ویژه برای تحت فشار قرار دادن روسای رسانه ها و افزایش دید تظاهرات و بیانیه های خود است. با این حال، توده های مردم تحت رهبری جنبش دانشجویی حاضرند این امر را به تحریم عمومی یک روز در هفته، به ویژه برای رفقای زندانی خود که بیشتر آنها دانشجو هستند، تبدیل کنند. ما باید تحریم، اعتصابات و مقاومت را گسترش دهیم. ما می توانیم این حمله را با یک اعتصاب عمومی سیاسی شکست دهیم.
برای بیرون راندن همه معتمدانی که در شهرداری‌ها و دانشگاه‌ها منصوب شده اند، برای آزادی دستگیر شدگان به خاطر مقاومت دوشادوش ما، پایان دادن به فقر، بی آیندگی، بی عدالتی و دفاع از جان و آینده خود، باید این مقاومت را دائمی کرد. برای این کار، جنبش باید شوراهای خود را ایجاد و گسترش دهد تا تداوم خود را تضمین کند. علاوه بر این، برای اینکه شورش در حال توسعه به پیروزی برسد، باید از قدرت ناشی از تولید استفاده مطلق کرد.
برای یک اعتصاب عمومی، کافی است میلیون‌ها نفر در میدان‌ها تصمیم بگیرند، این ایده را در محل کار گسترش دهند و تاریخ تعیین کنند. قابل مشاهده است که این ایده در میان توده ها در حال گسترش است و فراخوان اعتصاب عمومی پاسخ داده خواهد شد. مسلم است که اعتصاب عمومی کابوس “کاخ” است و مجبور خواهد شد در برابر آن عقب نشینی کند.
“رژیم کاخ” با انتخابات نیامده و با انتخابات نخواهد رفت. فقط ما می توانیم کنترل زندگی خود را در دست بگیریم. کارگران، بازنشستگان، زنان، دانشجویان، مردم این قدرت را دارند که زندگی ای را که می‌خواهند برای خود بسازند. پشتکار و تداوم برای پیروزی لازم است.
ما باید جبهه متحد کار را بوجود بیاوریم، جایی که همه این اقشار اجتماعی کنار هم مبارزه کنند.

سئوال: نیروهای چپ و کمونیست چقدر در این تظاهرات فعال هستند و پیامشان از جمله پیام شما برای مردم معترض چی هست؟

پاسخ: بخش بزرگی از نیروهای چپ در اعتراضات شرکت می کنند. گرایش توده ها به دیدگاه های چپ نیز مشاهده میشود. با این حال، برخلاف جنبش “پارک گزی”، این مرحله از اعتراضات در نقطه‌ای نیست که نیروهای کمونیست و چپ به قدرت هژمونیک تبدیل شوند.
در حالی که حزب جمهوری خلق تلاش می کند این جنبش را کنترل کرده و آن را به سمت انتخابات زودهنگام هدایت کند، بخشی از جنبش انقلابی و سوسیالیستی در تلاش است تا مسیر اعتصاب عمومی و مقاومت عمومی را تبلیغ کند و جنبش را به سمت مقاومت سازمان یافته سوق دهد.
اما واضح است که پلاتفرم های مشترک چپ در سطحی که در حال حاضر باید باشد فعال و وارد جنبش نشده است. از این نظر، متاسفانه نمی‌توان در مورد یک پیام روشن مشترک جنبش چپ صحبت کرد. پیش بینی می کنیم تلاش ها در این زمینه افزایش یابد.
آپریل ٢٠٢٥

• رژیم کاخ: منظور حکومت اردوغان است.