مسابقه تسلیحاتی و افزایش دهها میلیونی گرسنگان جهان
دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
همه روزه اخبار مربوط به اختصاص بودجههای میلیاردی با ادامه جنگ در اوکراین در صدر قرار می گیرد. بایدن طرح مبلغ سیصد وسی میلیارد دلار برای کمک نظامی وبازسازی بعد از جنگ به اوکراین را به مجلس میبرد، آلمان یکصد میلیارد بودجه ویژه نظامی به تصویب میرساند و تانک ها و تسلیحات پیشرفته در اختیار ارتش اوکراین قرار می دهد. بریتانیا، فرانسه، ایتالیاتا و دیگر دولت های اروپایی هم از این قافله عقب نمانده اند. از رسانه های بستر اصلی گرفته تا آنانیکه حتی نقش چندانی در مهندسی کردن افکار عمومی ندارند، تنها وظیفه ای که برای خود میشانند به تصویر کشیدن دلبخواهی وقایع این جنگ است، تا مردم فرصت این را نیابند که به ماهیت واقعی جنگ و نتایج وتبعات آن پی ببرند. حتی نفهمند چه بلائی به سر آن بخش از ساکنین اوکراین که تبعه این کشور نیستند می آید.
درست در دل این جار وجنجال تبلیغاتی که پیرامون جنگ در اوکرائین براه افتاده است، خبر دیگری در برخی از رسانه ها انعکاس می یابد. روز چهارشنبه چهارم ماه مه برابر با چهاردهم اردیبهشت ” شبکه علیه بحران غذائی” اعلام کرد که تعداد انسانهائی که با گرسنگی دست و پنجه نرم می کنند در سال گذشته با افزایش چهل میلیون نفر به صد و نود وسه میلیون نفر رسیده است. این میزان از رشد گرسنگان ادامه همان روندی است که در سال گذشته نیز با آن روبرو بودیم. سازمان مزبور اصلی ترین علت این امر را ادامه جنگها واختلافات موجود در جهان دانست. بر طبق این گزارش شصت و پنج درصد گرسنگان در کشورهائی زندگی میکنند که در آنها جنگ های نیابتی، قومی ومذهبی در جریان است. سازمان مزبور یکی دیگر از علل این افزایش رقم گرسنگی را در وجود و ادامه پاندمی کرونا میبیند. همه دیدیم که چگونه در کشورهای متروپل سرمایه داری در حالیکه میلیونها واکسن را به علت انقضای تاریخ مصرفشان به دور میانداختند در کشورهای جنوب نرخ جمعیتی که واکسن دریافت کرده بودند به پنج درصد هم نمیرسید. از آنجا که برای کمپانیهای داروسازی نظیر “بیونتک- فایزر” میلیاردها سود هنگفت از کشورهای جنوب به دست نمیآمد، منطق سودجویانه شان اجازه نمیداد که تولیدات خود را به کشورهای جنوب بفرستند. مضافا اینکه بودجه خانواده وحتی دولتها در کشورهای جنوب توانائی پرداخت این هزینه سرسام آور را نداشتند. آنهائی که حتی بدون پاندمی توانائی سیر کردن شکم خود وخانواده شان را نداشتند آکنون چگونه میتوانستد هزینه خرید واکسن را تأمین کنند. در بعضی از مناطق دنیا تغییرات اقلیمی از جمله بارانهای ممتد، بادها و طوفانهایی مهیب، سونامی، خشکسالی عوامل گسترش روزافزون پدیده گرسنگان بوده اند.
مسئول “برنامهی غذائی جهان” همین چند هفته پیش اعلام کرده بود که ” شاید ترکیب هولناکی از همه این عوامل را میتوان در سومالی مشاهده کرد، جائیکه جنگ، خشکسالی، افزایش بی مهابای قیمت کالاهای اساسی، عدم پرداخت وام باعث گردیدند که این کشور درآستانه یک فاجعه انسانی قرار گیرد”. به روایت او شش میلیون نفر یعنی چهل در صد از جمعیت سومالی به سختی قادرند مواد غذائی برای خود تهیه کنند. تا آخر امسال دستکم یک میلیون و چهار صد کودک از کمبود غذا رنج خواهند برد. این نشانه تشدید بحران گرسنگی در این کشور خواهد بود. او وضعیت گرسنگان را در در چهار کاتاگوری مختلف رده بندی کرده و میگوید نزدیک به پانصد وهفتاد هزار نفر درکاتاگوری فاجعه که مستقیا در خطر مرگ قرار دارند، قرار می گیرند. اینان بیشتر در اتیوپی، یمن، سودان جنوبی بسر میبرند. در کاتاگوری “اضطراری” نزدیک به سی ونه میلیون و دویست هزار نفر موجودند که به سختی از گرسنگی رنج برده و میزان مرگ و میر در میان آنان بسیار بالاست. اکثریت اینان در کشورهای جمهوری کنگو،افغانستان،اتیوپی، یمن وسودان جنوبی ساکن هستند. نزدیک به یکصد وسی میلیون در کاتاگوری “بحرانی” قرار دارند. اینان نیز به اندازه کافی دسترسی به غذا نداشته و از عدم تغذیه کافی رنج میبرند. اینان نیز اغلب در همان کشورهائی زندگی میکنند که قبلا نام برده شده اند.
آنچه که روشن است در سال جاری شرایط و خامتبارتر خواهند گشت. بسیاری از کشورهای آفریقائی که بیشترین گرسنگان جهان را دارند اکنون با آغاز جنگ در اوکراین از دسترسی به گندم، ذرت و سایر مواد غذائی که از این کشور صادر میشد، محروم گشته اند. سازمان ملل بارها و بارها از کشور های عضو خود درخواست کمک مالی نموده است. طبق گزارش این سازمان تنها سه در صد از کمک شش میلیاردی که برای کمک به کشورهای اتیوپی، سومالی و سودان جنوبی در نظر گرفته شده بود، پرداخت شده است. کافی است برای یک لحظه فاصله عظیمی را که بین این رقم و رقم صدها میلیاردی که در همین چند ماه اول امسال به جنگ اوکراین اختصاص داده شده است، را مد نظر قرار داد، تا سیمای بربریت حاکم بر جهان را مشاهده کنید. این البته تصویر تمام جهان نیست. کافی است به برخی از گزارشات دیگرهم نگاه کنیم. روند افزایش قیمت گندم پس از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، همه جا افزایش قیمت نان را در پی داشته است. مردم سراسر خاورمیانه وشمال آفریقا که قبل از تهاجم روسیه به اوکراین نیز از تورم و گرانی سرسام آور در رنج بودند، اکنون با موج جدیدی از فقر و گرانی روبرو شده اند. از اینرو نگرانی‌ها در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا در حال افزایش است.
در حالی که به طور متوسط یک چهارم رژیم غذایی اروپایی‌ها شامل نان است، در خاورمیانه و شمال آفریقا نان و غلات نیمی از رژیم غذایی مردم را تشکیل می‌دهد و با آغاز روند گرانی گندم تامین آن دشوارتر شده است. قیمت جهانی گندم در یک سال گذشته بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است. یکسال پیش و در جریان داد و ستدهای چهارم ماه مه ۲۰۲۱ هر کیلوگرم گندم در بازار جهانی به قیمت ۲۵ سنت یورو برابر با ۷ هزار و ۵۰۰ تومان معامله میشد، این نرخ در روز ۵ مه امسال ۳۹ سنت یورو برابر ۱۱ هزار و ۷۰۰ تومان افزایش یافته است. افزایش سرسام آور قیمت نان و دیگر کالاهای مورد نیاز روزانه می تواند زمینه ساز شورش‌های شهری و اعتراض‌ها و تظاهرات خیابانی علیه رژیم‌های حاکم باشد.
در ایران وضع چندان بهتر نیست. به گزارش ایلنا در روزهای اخیر قیمت گندم با افزایش حدوداً سیزده برابر روبرو بوده است. یازدهم اردیبهشت ماه، ادارات کل غله و خدمات بازرگانی در استان‌ها طی نامه‌ای به انجمن کارخانه‌های تولید آرد، نرخ جدید گندم را ۱۲ هزار تومان اعلام کردند. همین یک تصمیم کافی بود تا قیمت آرد از کیلویی ۲۷۰۰ تومان برای صنایع و اصناف به کیلویی ۱۶ هزار و ۹۰۰ تومان برسد. یعنی رشد حدود شش برابری قیمت گندم و آرد مورد نیاز صنایع در کمتر از یک ماه.
و اینها همه تصویر جهانی است که میگفتند پایان تاریخ و ابدیت سرمایه داری است. آنچه رهآورد این به اصطلاح ابدیت است، گرسنگی میلیونی در یک سو وانباشت سرمایه در سوی دیگر. این نظم وارونه را میتوان دگرگون کرد، اگر کارگران و فرودستان جهان اراده خود را سازمانیافته ومتشکل کنند.
سخن روز شبکه تلویزیون حزب کمونیست ایران و کومه له