لایحه بودجه ۱۴۰۱، تشدید فشار اقتصادی بر کارگران، بازنشستگان، معلمان
یکشنبه ۲۸ آذر ۱۴۰۰
روز یکشنبه ۲۱ آذر ماه متن لایحه بودجه ۱۴۰۱ منتشر شد. دولت سیزدهم ابراهیم رئیسی سقف کل بودجه در سال آینده را بیش از ۳۶۰۰ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته که از این رقم ۲۲۰۰ میلیارد تومان بودجه شرکت‌های دولتی و ۱۵۰۵ هزار میلیارد تومان به بودجه عمومی دولت اختصاص یافته است. طبق اظهارات احسان سلطانی کارشناس اقتصادی در ایران رونمایی از متن لایحه بودجه سال آینده نشان می دهد چشم انداز خوبی از اقتصاد سال آینده پیش بینی نمیشود. این بودجه تنها برای نهاد های وابسته به حاکمیت، خصولتی ها و دهک های پُردرآمد بودجه خوبی خواهد بود، زیرا روند رشد تورم نیز ادامه دارد و این به نفع طبقه سرمایه دار و نهادهای وابسته به حاکمیت و قدرت سیاسی در ایران است. او با اشاره به افزایش ۱۰ درصدی دستمزدها در این بودجه گفت: «در حالی که حجم بودجه عمومی دولت حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته، می‌بینیم که دستمزدها فقط ۱۰ درصد بالا رفته است یعنی قرار نیست این ۶۰۰ هزار میلیارد تومان صرف واقعی سازی دستمزدها شود». وی همچنین می افزاید: «بودجه ۱۴۰۱ نشان میدهد سال آینده ما با تورم ۴۰ درصدی مواجه هستیم و این میزان افزایش دستمزدها نمی‌تواند هزینه خانوار را پوشش دهد و قدرت خرید مردم بالا نمی‌رود.» در واقع رونمایی از لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ در دولت سیزدهم ابراهیم رئیسی نشان میدهد که اعمال فشار اقتصادی بر کارگران، مستمربگیران، بازنشستگان، معلمان و دیگر مزدبگیران روندی افزایشی خواهد داشت.
از طرف دیگر لایحه بودجه دولت سیزدهم در بر دارنده دو تغییر مهم برای بازنشستگان بود. اول این که حداقل و حداکثر سن بازنشستگی به مدت ۲ سال افزایش پیدا کند. دوم اینکه محاسبه حقوق بازنشستگی در تمام صندوق‌های بازنشستگی، به جای متوسط ۲ سال پایانی، بر اساس متوسط سه سال پایانی زمان اشتغال باشد. بر این مبنا دریافت مستمری به جای دستمزد ۲ سال آخر، سه سال آخر خواهد بود. در لایحه بودجه مصوب دولت ابراهیم رئیسی آمده است «به منظور پایدارسازی منابع صندوق‌های بازنشستگی از ابتدای سال ۱۴۰۱ سنوات خدمت مورد قبول برای بازنشستگی تمامی مستخدمین مرد و زن دارای حداقل مدرک کارشناسی معتبر در تمامی صندوق‌های بازنشستگی اعم از کشوری، لشکری و سازمان تامین اجتماعی، دو سال افزایش می‌یابد. حداقل و حداکثر سن بازنشستگی تمام مستخدمین مرد و زن به هر میزان سابقه خدمت در صندوق تامین اجتماعی، دو سال افزایش می‌یابد. احکام قطعی هیات‌های رسیدگی به تخلفات اداری برای بازنشستگی، از این حکم مستثنی است.»
افزایش سن بازنشستگی و تغییر مبنای محاسبه مستمری در حالی از سوی دولت مطرح گردیده که میدانیم بسیاری از صندوق های بازنشستگی در ایران با بحرانهای متعددی روبرو هستند. تعدادی از فعالان کارگری افزایش سن بازنشستگی در لایحه بودجه را غیر قانونی اعلام کرده اند و معتقدند که باید این موضوع در لایحه ای جداگانه به مجلس ارائه و تصویب می شد. صندوق بازنشستگی از جمله: لشکری، کشوری و تأمین اجتماعی بعنوان اصلی‌ترین صندوق‌های بازنشستگی، در کنار ۱۷ صندوق بازنشستگی دیگر قرار دارند. همه این صندوق‌ها با بحرانهای مالی روبرو هستند و دقیقا به همین دلیل است که پرداخت حقوق بازنشستگان به عقب می‌افتد و یا مانند صندوق بازنشستگی تأمین اجتماعی سال هاست بازنشستگان آن در انتظار اجرای طرح همسان سازی و افزایش حقوق هستند. برای مثال بدهی دولت به صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی بیش از چهارصد هزار میلیارد تومان برآورد شده است. دولت سیزدهم در لایحه بودجه ۱۴۰۱ نسبت به این بدهی کلان بی توجهی کامل دارد و بطور کلی تسویه بدهی خود را به صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی حذف کرده است. در حالیکه قرار بود دولت در سال جاری هشتاد و نه هزار میلیارد تومان از بدهی خود را به این صندوق ها تصفیه کند، اما ۹ ماه گذشته و هنوز این بدهی پرداخت نشده است. دولت ابراهیم رئیسی برای مواجه با بحرانی که دامنگیر صندوق های بازنشستگان شده به صورت یکجانبه سن بازنشستگی و مبنای محاسبه مستمری را نه تنها به ضرر میلیونها نیروی کار، بخصوص کارگران و بازنشستگان در این لایحه گنجانده بلکه به نفع دولت تغییر داده است.
در حالی که سیاست های اقتصادی رژیم جمهوری اسلامی با تورم فزاینده و سطح پایین دستمزدها، فقر و فلاکت اقتصادی را به مرز غیر قابل تحمل رسانده است، روند رو به گسترش اعتصابات و اعتراضات کارگری و توده ای ادامه دارد. در روزها و هفته های اخیر ده ها هزار نفر از معلمان و فرهنگیان در اعتراض به عدم اجرای طرح رتبه بندی مشاغل، علیه تبعیض و برای مطالبه افزایش حقوق برای شاغلان و بازنشستگان و همچنین اجرای اصل ۳۰ قانون اساسی ناظر بر تضمین آموزش رایگان برای میلیونها دانش آموز به مبارزات خود ادامه دادند. بودجه دولت سیزدهم ابراهیم رئیسی در حالی که تورم و فقر و بیکاری را افزایش می دهد، اما بودجه سال آینده سپاه پاسداران را به ۹۲ هزار و ۸۸۳ میلیارد تومان رسانده، یعنی نسبت به سال قبل ۱۴۲ درصد افزایش داده است. این در حالی است که نه تنها خط فقر بالای ۱۲ میلیون تومان رسیده بلکه طبقه کارگر و شاغلانی که با سازمان تامین اجتماعی سر و کار دارند با بیکاری، تورم و با کوچکتر شدن سبد معیشتی، در تنگنای بی سابقه مالی قرار گرفته و از پس تامین حداقل نیازهای خود و خانواده هایشان بر نمی آیند. با توجه به اینکه اعتصابات و اعتراضات سراسری معلمان و فرهنگیان، اعتصابات و اعتراضات کارگران در مراکز مختلف تولیدی و خدماتی ادامه دارد، پیوند زدن این مبارزات از طریق به هم مرتبط شدن و همکاری و هماهنگی فعالین و رهبران این جنبش ها، می تواند مکانیسم مناسبی در خدمت سراسری شدن و یکپارچگی این مبارزات باشد.
سخن روز شبکه تلویزیون حزب کمونیست ایران و کومه له