شوراهای کارگری را در کارخانه ها و مجتمع های صنعتی ایجاد کنیم
پنجشنبه ۲۱ دی ۱۴۰۲
اعتصابات و اعتراضات پر شکوه کارگران فولاد اهواز، کارگران ذوب آهن اصفهان، کارگران صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، یکشنبەها، دوشنبەهای و سەشنبەهای اعتراضی بازنشستگان در هفتەها و ماههای اخیر و اعتصابات کارگران نیشکر هفت تپه، معلمان، کارگران معادن و راه آهن و ماشین سازی ها و شهرداری ها در سالهای اخیرهمه نشان از آن دارد که کارگران ایران نه تنها مرعوب فشارها، بگیر و ببندها و سرکوبگری های خونینحکومت اسلامی سرمایه داران نشدەاند، بلکه عزم کرده اند که مبارزات خود را ادامه دهند و نگذارند زندگی و معیشت آنان مورد تعرض سرمایه داران و دولت حامی آنان قرار گیرد و بیش از این غارت شوند. با این روند که جنبش کارگری در پیش گرفته است و با توجه به تجارب غنی کارگران در برپائی مجامع عمومی در مراکز تولید، تلاش برای ایجاد شوراهای کارگری در کارخانه ها و مراکز تولیدی و خدماتی اهمیت حیاتی پیدا کرده است.
شورای واقعی کارگران کارخانه سازمانی است که کلیه کارگران کارخانه را در بر می گیرد. هدف مشترک اعضای این سازمان شور و مشورت و تصمیم گیری در باره معضلات و مسائل کارگران به شیوه ای دمکراتیک و کوشش در جهت اتخاذ این تصمیمات با تکیه بر نیروی اعضای این سازمان یعنی کارگران کارخانه است. به عبارت دیگر شورای واقعی کارخانه، ارگان اعمال اراده کارگران کارخانه است. بدون شک وقتی از اراده کارگران و تصمیم کارگران صحبت می کنیم، در عمل اراده اکثریت و تصمیم اکثریت کارگران مورد نظر است. لذا حاکمیت دمکراسی در درون این سازمان و تبعیت ارگانهای سازمان از تصمیمات اکثریت ضروری و واجب است. عالیترین ارگان تصمیم گیری شورا، مجمع عمومی اعضاء آن یعنی مجمع عمومی کلیه کارگران کارخانه است. بنابراین در تمام کارخانه ها و مؤسسات تولیدی که امکان برگزاری جلسات مجمع عمومی کلیه کارگران کارخانه وجود دارد، شورای کارگران یعنی مجمع عمومی متشکل و سازمانیافته و نهادینه شده کارگران و تنها آن تصمیماتی که به تصویب اکثریت کارگران در مجمع عمومی رسیده باشد مصوبه شورای کارگران کارخانه نامیده می شود.
در کارخانه ها و مجتمع های صنعتی بزرگ که پراکندگی واحدهای مختلف آن یا خصلت تولیدی بی وقفه در آنها برگزاری جلسات مجمع عمومی کل کارگران را مشکل و یا غیرممکن می کند و شورا نمی تواند به مجمع عمومی کل کارگران متکی باشد، در این حالت نیز ماهیت مسئله تغییری نمی کند. بدون تردید در اینگونه صنایع و کارخانه ها مانند صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، نیشکر هفت تپه و یا … مجامع عمومی کارگران قسمت، بخش و یا شیفت و … براحتی می تواند تشکیل شود و هر کارگری همانند کارخانه های کوچک می تواند، عضو شورای قسمت، بخش و یا شیفت خود باشد که همان مجمع عمومیسازمانیافته و نهادینه شده کارگران آن بخش، قسمت یا شیفت است. در این حالت شورای مرکزی کارخانه از شورای نمایندگان کارگران بخش ها و شیفت های مختلف تشکیل خواهد شد. این شورای نمایندگان متشکل است از هیأت های نمایندگی گوناگونی که هر یک شورای کوچکتر قسمتی، شیفتی و … را نمایندگی می کنند.
این هیأت های نمایندگی که در شورای مرکزی نمایندگان کارگران کارخانه یا مجتمع صنعتی حضور می یابند، به شیوه ای دمکراتیک در جلسات رسمی مجامع عمومی سازمانیافته کوچکتر انتخاب می شوند، حدود وظایف و اختیارات آنها از جانب انتخاب کنندگان تعیین می شود و همان انتخاب کنندگان هر گاه که اراده کنند آنان را معزول و یا تعویض خواهند کرد. بنابراین در کارخانه های بزرگ نیز شورای نمایندگان کارگران کارخانه در واقع نمایندگان مجمع عمومی های متشکل و سازمانیافته کارگران در بخش های مختلف کارخانه هستند که تنها در چهار چوب تعیین شده از سوی آنها اختیار تصمیم گیری دارند و از سوی همان مجمع عمومی قابل عزل و نصب هستند.
به این ترتیب “شورای نمایندگان کارگران” که عالیترین ارگان تصمیم گیری کارگران یک کارخانه یا مجتمع بزرگ صنعتی است بر مجامع عمومی سازمانیافته شوراهای متعدد کارگران در بخش های مختلف کارخانه متکی است. هر کارگری متعلق به هر بخشی از کارخانه که باشد بطور اتوماتیک عضو یکی از شوراهای کارگری کارخانه است و می تواند در مجمع عمومی آن شورا حضور یابد و از این طریق بر تصمیمات آن شورا بطور مستقیم و بر تصمیمات شورای نمایندگان کارگران بطور غیر مستقیم تأثیر بگذارد و در جهت تحقق اراده کارگران سازماندهی شود.
شورا برای اینکه بتواند به سریعترین و به بهترین شکل تصمیم بگیرد، در مجامع عمومی خود یک هیئت رئیسه را در بین اعضای خود انتخاب می کند. این هیئت رئیسه وظیفه اداره جلسات مجمع عمومی شورا بر اساس آیین نامه داخلی را بر عهده دارد و مطابق آیین نامه دستور جلسات را تنظیم می کند و امر بحث و شور و مشورت و رأی گیری و اعلام تصمیمات در جلسات شورا را رهبری و اداره می نماید. شورا در واقع پارلمان کارگران است که دخالت مستقیم کارگران در تصمیم گیری ها را تأمین می کند و جلسات آن مانند جلسات یک پارلمان کارگری است و وظایف هیئت رئیسه مشابه وظایف رئیس پارلمان است. در این جلسات در باره دستور جلسات بر اساس پیشنهادات کارگران رأی گیری می شود. طرح های پیشنهادی کارگران به بحث گذاشته می شود، و به موافقین و مخالفین هر طرح امکان و فرصت اظهار نظر فراهم می آید و سرانجام رأی گیری می شود. در شورا باید شرایطی فراهم گردد که اعضای آن یعنی کارگران بتوانند عقاید و رهنمودهای خود را ابراز دارند و خواهان اتخاذ آن از جانب شورا باشند. تنها در این صورت است که اتخاذ تصمیمات درست ممکن خواهد شد و تنها از این طریق است که کارگران دوستان و دشمنان خود را خواهند شناخت.
تا اینجا تأکید کردیم که شورا مجمع عمومی سازمانیافته و نهادینه شده کارگران کارخانه یا مجمع عمومی نمایندگانی است که کل کارگران کارخانه را نمایندگی می کنند و مانند یک پارلمان منظم و منضبط کارگری در باره موضوعات مورد تمایل کارگران تصمیم می گیرد. اما شورا تنها ارگان تصمیم گیری و شور کارگران نیست، بلکه باید مجری تصمیمات خود نیز باشد و برای این منظور لازم است در مجمع عمومی خود کمیته اجرایی یا کمیته های اجرایی متعدد را جهت پیگیری و اجرای تصمیمات انتخاب کند. نکته مهم این است که شورا یعنی عالیترین ارگان تصمیم گیری کارگران غیر از اتکا به اعتبار، محبوبیت و نفوذ و احترامش در میان کارگران هیچ ابزاری برای وادار کردن اقلیت مخالف برای اتخاذ تصمیماتش ندارد. شورا حق ندارد که عده ای از کارگران را از شورا اخراج کند، چرا که در اینصورت به عمر خود به مثابه ارگان اعمال اراده مستقیم توده کارگران آن کارخانه پایان داده است. اما واقعیت این است که چنانچه اکثریت سازمانیافته و مصمم کارگران تصمیماتش را عملا به اجرا گذارد، مخالفت اقلیت کارگران نمی تواند مانعی در سر راه اراده اکثریت کارگران ایجاد نماید.
شورا خود موظف است که برای به اجرا در آوردن مصوباتش کمیته اجرایی یا کمیته های اجرائی لازم را نیز تعریف کند و اعضای آن را از میان داوطلبین انتخاب کرده و آنان را با تعیین حدود اختیارات و وظائفشان بکار بگمارد. بنابراین شورا در دل خود ارگانهای متعدد اجرائی متشکل از کارگران کارخانه خواهد داشت که به کار تحقق بخشیدن و اجرای تصمیمات شورا مشغولند. نکته مهم در رابطه با کمیته های اجرایی این است که این کمیته ها تحت اتوریته مجمع عمومی کارگران قرار دارند و هیچ کمیته ای بدون تعریف اختیارات و وظایف و مأموریت تشکیل نمی شود. شورا همیشه بر اجرای دستوراتش توسط این کمیته ها نظارات مستقیم دارد و به مجرد مشاهده تخلف از چهار چوب تعیین شده اعضا این کمیته ها را استیضاح، برکنار و تعویض خواهد کرد. آنچه ما می خواهیم این است که از طریق سازمانیابی کارگران در چنین تشکلی، دخالت هر چه بیشتر و هر چه مستقیم تر کارگران در امور مربوط به خودشان را تأمین شود. بالاخره باید آن روز برسد که هر کارگری بتواند هم خود را با مکان خود در سازمان تولید و هم با نقش و جایگاه خود در سازمان شورائی کارگران معرفی کند.
تا اینجا باید روشن شده باشد که برگزاری خودجوش و موردی مجمع عمومی کارگران در جریان یک اعتصاب برای اتخاذ تصمیمات موردی و معین به رغم جایگاه و اهمیتی که در مبارزات کارگران دارد، جای تشکل کارگران را نمی گیرد به معنای ایجاد تشکل کارگری نیست. اما مجمع عمومی منظم و سازمانیافته کارگران یکی از ارکان پایەای سازمانیابی شورائی کارگران است. مجمع عمومی مکانیسم دخالت مستقیم کارگران در تصمیمات شوراهای کارگری است. سازمان شورائی کارگران بدون برگزاری منظم مجمع عمومی معنا و مفهوم واقعی خود را از دست می دهد.
بنابراین شورای واقعی کارخانه به مجمع عمومی متشکل و سازمانیافته کارگران متکی است، که از یکسو به نحوی دمکراتیک سازمان یافته و بطور منظم مناسبترین وضعیت را برای شور و مشورت و تصمیم گیری کارگران فراهم می کند و از سوی دیگر خود سازمانی است که به بهترین نحو از توان، استعداد و قابلیت تک تک کارگران در جهت تحقق تصمیمات و اراده خود آنان بهره می گیرد. در شورای کارخانه بالاترین مرجع تصمیم گیری مجمع عمومی کارگران است. مجمع عمومی یک نهاد نیست بلکه پایه و ارکان شورا است و اتوریته مجمع عمومی از این اجلاس تا اجلاس بعدی به هیچ ارگان دیگری سپرده نمی شود و همیشه در خودش می ماند.
سخن روز تلویزیون حزب کمونیست ایران و کومه له