شوراهای کارگری را در کارخانه ها تشکیل دهیم
پنجشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۰
رشد اعتصابات و اعتراضات کارگری در ماههای اخیر و بویژه آغاز اعتصاب سراسری کارگران صنایع نفت و پتروشیمی درست یک روز بعد از پایان نمایش انتخاباتی و بیرون آوردن ابراهیم رئیسی از صندوق آراء به عنوان نماد استراتژی گسترش سرکوب، همچنین مبارزات پر شکوه کارگران هفت تپه، اعتصاب کارگران معادن، اعتراضات کارگران شهرداری ها و اعتراضات سراسری معلمان همه نشان از آن دارد که کارگران ایران نه تنها مرعوب فشارها و سرکوبگری های خونین رژیم اسلامی نشده اند، بلکه عزم کرده اند که مبارزات خود را ادامه دهند و نگذارند بیش از این غارت شوند. با این روند که جنبش کارگری در پیش گرفته است و با توجه به تجارب غنی کارگران در برپائی مجامع عمومی در مراکز تولید، تلاش برای ایجاد شوراهای کارگری در کارخانه ها و مراکز تولید اهمیت حیاتی پیدا کرده است.
شورای واقعی کارگران کارخانه سازمانی است که کلیه کارگران کارخانه را در بر می گیرد. هدف مشترک اعضای این سازمان عبارت است از شور و مشورت و تصمیم گیری در باره معضلات و مسائل کارگران به شیوه ای دمکراتیک و کوشش در جهت اتخاذ این تصمیمات با تکیه بر نیروی اعضای این سازمان یعنی کارگران کارخانه، به عبارات دیگر شورای واقعی کارخانه، ارگان اعمال اراده کارگران کارخانه است. بدون شک وقتی از اراده کارگران و تصمیم کارگران صحبت می کنیم، در عمل اراده اکثریت و تصمیم اکثریت کارگران مورد نظر است. لذا حاکمیت دمکراسی در درون این سازمان و تبعیت ارگانهای سازمان از تصمیمات اکثریت ضروری و واجب است. عالیترین ارگان تصمیم گیری شورا، مجمع عمومی اعضاء آن یعنی مجمع عمومی کلیه کارگران کارخانه است. بنابراین در تمام کارخانه هایی که امکان برگزاری جلسات مجمع عمومی کلیه کارگران کارخانه وجود دارد، شورای کارگران یعنی مجمع عمومی متشکل و سازمانیافته کارگران و تنها آن تصمیماتی که به تصویب اکثریت کارگران در مجمع عمومی رسیده باشد مصوبه شورای کارگران کارخانه نامیده می شود.
در کارخانه ها و مجتمع های صنعتی بزرگ که پراکندگی واحدهای مختلف آن یا خصلت تولیدی بی وقفه در آنها برگزاری جلسات مجمع عمومی کل کارگران را مشکل و یا غیر ممکن می کند، شورا نمی تواند مجمع عمومی کل کارگران باشد، اما در این حالت نیز ماهیت مسئله تغییری نمی کند. بدون تردید در اینگونه صنایع و کارخانه ها مجامع عمومی کارگران قسمت، بخش و یا شیفت و … براحتی می تواند تشکیل شود و هر کارگری از کارخانه همانند کارخانه های کوچک می تواند، عضو شورای قسمت، بخش و یا شیفت خود باشد که همان مجمع عمومی کارگران آن بخش، قسمت یا شیفت است. در این حالت شورای مرکزی کارخانه عبارت خواهد بود از شورای نمایندگان کارگران. این شورای نمایندگان متشکل است از هیأت های نمایندگی گوناگونی که هر یک شورای کوچکتر قسمتی، شیفتی و … را نمایندگی می کنند.
این هیأت های نمایندگی که در شورای مرکزی نمایندگان کارگران کارخانه حضور می یابند، به شیوه ای دمکراتیک در جلسات رسمی شوراهای کوچکتر انتخاب می شوند، حدود وظایف و اختیارات آنها از جانب انتخاب کنندگان تعیین می شود و همان انتخاب کنندگان هر گاه که اراده کنند آنان را معزول و یا تعویض خواهند کرد. بنابراین در کارخانه های بزرگ نیز شورای نمایندگان کارگران کارخانه در واقع نمایندگان مجمع عمومی های متشکل کارگران در بخش های مختلف کارخانه هستند که تنها در چهار چوب تعیین شده از سوی آنها اختیار تصمیم گیری دارند و از سوی همان مجمع عمومی قابل عزل و نصب هستند.
به این ترتیب “شورای نمایندگان کارگران” که خود مجمع عمومی تعداد بسیار زیادی از کارگران کارخانه و عالیترین ارگان تصمیم گیری کارگران کارخانه است بر شوراهای متعدد کارگران کارخانه متکی است. هر کارگری متعلق به هر بخشی از کارخانه که باشد بطور اتوماتیک عضو یکی از شوراهای کارگری کارخانه است و می تواند در مجمع عمومی آن شورا حضور یابد و از این طریق بر تصمیمات آن شورا بطور مستقیم و بر تصمیمات شورای نمایندگان کارگران بطور غیر مستقیم تأثیر بگذارد و در جهت تحقق اراده کارگران سازماندهی شود.
شورا برای اینکه بتواند به سریعترین و به بهترین شکل تصمیم بگیرد، یک هیئت مدیره در بین اعضای خود انتخاب می کند. این هیئت مدیره وظیفه اداره جلسات شورا بر اساس آیین نامه داخلی را بر عهده دارد و مطابق آیین نامه دستور جلسات را تنظیم می کند و امر رأی گیری و شور جلسات شورا را رهبری و اداره می نماید. شورا در واقع پارلمان کارگران است و جلسات آن مانند جلسات یک پارلمان کارگری است و وظایف هیئت مدیره مشابه وظایف رئیس پارلمان است. در این جلسات در باره دستور جلسات بر اساس پیشنهادات کارگران رأی گیری می شود. طرح های پیشنهادی کارگران به بحث گذاشته می شود، و به موافقین و مخالفین هر طرح امکان و فرصت اظهار نظر فراهم می آید و سرانجام رأی گیری می شود. در شورا باید شرایطی فراهم گردد که اعضای آن یعنی کارگران بتوانند عقاید و رهنمودهای خود را ابراز دارند و خواهان اتخاذ آن از جانب شورا باشند. تنها در این صورت است که اتخاذ تصمیمات درست ممکن خواهد شد و تنها از این طریق است که کارگران دوستان و دشمنان خود را خواهند شناخت.
تا اینجا تأکید کردیم که شورا مجمع عمومی سازمانیافته کارگران کارخانه یا مجمع عمومی نمایندگانی است که کل کارگران کارخانه را نمایندگی می کنند و مانند یک پارلمان منظم و منضبط کارگری در باره موضوعات مورد تمایل کارگران تصمیم می گیرد. اما شورا تنها ارگان تصمیم گیری و شور کارگران نیست، بلکه مجری تصمیمات خود نیز باید باشد. نکته مهم این است که شورا یعنی عالیترین ارگان تصمیم گیری کارگران هیچ ابزاری برای وادار کردن اقلیت مخالف برای اتخاذ تصمیماتش ندارد مگر محبوبیت و نفوذ و احترامش در میان کارگران و این بهیچوجه کافی نیست. شورا حق ندارد که عده ای از کارگران را از شورا اخراج کند، چرا که در اینصورت به عمر خود به مثابه ارگان اعمال اراده توده کارگران آن کارخانه پایان داده است. اما واقعیت این است که چنانچه اکثریت سازمانیافته و مصمم تصمیماتش را عملا به اجرا گذارد، مخالفت اقلیت کارگران نمی تواند مانعی در سر راه اراده اکثریت کارگران ایجاد نماید.
شورا خود موظف است که برای به اجرا در آوردن مصوباتش کمیته های اجرائی لازم را نیز تعریف کند و اعضای آن را از میان داوطلبین انتخاب کرده و آنان را با تعیین حدود اختیارات و وظائفشان بکار بگمارد. بنابراین شورا در دل خود ارگانهای متعدد اجرائی متشکل از کارگران کارخانه خواهد داشت که به کار تحقق بخشیدن و اجرای تصمیمات شورا مشغولند. رأس تمام این ارگانها باز هم خود شورا یعنی مجمع عمومی سازمانیافته کارگران یا نمایندگان کارگران قرار خواهند داشت.
نکته مهم در رابطه با کمیته های اجرایی این است که این کمیته ها تحت اتوریته مجمع عمومی قرار دارند و هیچ کمیته ای بدون تعریف اختیارات وظایف و مأموریت تشکیل نمی شود. شورا همیشه برای اجرای دستوراتش توسط این کمیته ها نظارات مستقیم دارد و به مجرد مشاهده تخلف از چهار چوب تعیین شده اعضا این کمیته ها را استیضاح، برکنار و تعویض خواهد کرد. آنچه ما می خواهیم این است که از طریق سازماندهی کارگران در چنین تشکلی، دخالت هر چه بیشتر و هر چه مستقیم تر کارگران در امور مربوط به خودشان را تأمین کنیم. بالاخره باید آن روز برسد که هر کارگری بتواند هم خود را با مکان خود در سازمان تولید و هم با مکان خود در سازمان کارگران معرفی کند.
بنابراین شورای واقعی کارخانه مجمع عمومی متشکل و سازمانیافته کارگران است، که از یکسو بنحوی دمکراتیک سازمان یافته و بطور منظم مناسبترین وضعیت را برای شور و مشورت و تصمیم گیری آنان فراهم می کند و از سوی دیگر خود سازمانی است که به بهترین نحو از توان، استعداد و قابلیت تک تک کارگران در جهت تحقق تصمیمات و اراده خود آنان بهره می گیرد. در شورای کارخانه بالاترین مرجع تصمیم گیری مجمع عمومی کارگران است. مجمع عمومی یک نهاد نیست بلکه یک ارگان است اتوریته مجمع عمومی از این اجلاس تا اجلاس بعدی به هیچ ارگان دیگری سپرده نمی شود و همیشه در خودش می ماند.
سخن روز شبکه تلویزیون حزب کمونیست ایران و کومه له