شمخانی مشاور خامنه ای در مصاحبه با ان بی سی: آمادۀ امضاءتوافق با ترامپ به‌شرط لغو تحریم‌ها هستیم
جمعه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۴
علی شمخانی روز چهارشنبه به تلویزیون ان‌بی‌سی گفت: ایران متعهد می‌شود هرگز به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نرود، ذخایر اورانیوم با غنای بالا را کنار بگذارد، تنها به غنی‌سازی در سطح مورد نیاز برای مصارف غیرنظامی بپردازد و به بازرسان بین‌المللی اجازه دهد بر روند فعالیت‌ها نظارت داشته باشند.
مشاور علی خامنه‌ای که پیشتر از سوی دولت حسن روحانی به «کارشکنی» در احیای توافق برجام متهم شده، در پاسخ به این پرسش که آیا جمهوری اسلامی آمادۀ امضای توافقی با دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده است، پاسخ داد «بله»، به‌ویژه اگر تحریم‌ها «فوراً» برداشته شوند. در سوی دیگر ماجرا، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز پنج‌شنبه در جریان سفر خود به منطقه خلیج فارس اعلام کرد که آمریکا به توافقی با ایران نزدیک شده که می‌تواند از حملۀ نظامی به تأسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی جلوگیری کند. ترامپ در دومین ایستگاه سفر چندروزه‌اش به خلیج فارس در قطر گفت: ما قرار نیست گرد و خاک هسته‌ای در ایران به پا کنیم… فکر می‌کنم داریم به توافقی نزدیک می‌شویم که شاید بدون نیاز به اقدام نظامی محقق شود.
به‌نوشتۀ خبرگزاری فرانسه، او این خوش‌بینی را بر پایۀ اظهارات جدیدی از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی دانست و افزود: احتمالاً امروز داستان ایران را خوانده‌اید. آن‌ها کم‌وبیش با شرایط توافق کرده‌اند. ترامپ مشخص نکرد منظورش دقیقاً کدام اظهارات مقامات تهران است اما وب‌سایت اکسیوس در گزارش روز پنجشنبۀ خود، با اشاره به اظهارات شمخانی به‌عنوان موضع جمهوری اسلامی، از ارائه یک پیشنهاد مکتوب از سوی ترامپ به مقامات ایران در چهارمین دور مذاکرات هسته‌ای خبر داد. اکسیوس به‌نقل از یک مقام آمریکایی و دو منبع مطلع نوشت: که دولت ترامپ در جریان چهارمین دور مذاکرات هسته‌ای که روز ۲۱ اردیبهشت در مسقط برگزار شد، برای نخستین بار یک پیشنهاد مکتوب برای توافق هسته‌ای به ایران ارائه کرد.
به‌نوشتۀ اکسیوس، این پیشنهاد مکتوب توسط استیو ویتکاف به عباس عراقچی سپرده شده تا به تهران برساند و رهبر جمهوری اسلامی و سایر مقامات ارشد جمهوری اسلامی دربارۀ آن تصمیم بگیرند. روز سه‌شنبه ترامپ در عربستان سعودی گفته بود «یک شاخه زیتون» به ایرانی‌ها پیشنهاد داده اما تأکید کرد: این پیشنهادی نیست که برای همیشه روی میز بماند. اکنون زمان انتخاب آن‌ها است.
علی شمخانی در بخش دیگری از گفت‌وگو با تلویزیون ان‌بی‌سی، ضمن انتقاد از لحن تهدیدآمیز دونالد ترامپ، گفت: اگر آمریکایی‌ها آن‌طور که می‌گویند عمل کنند، قطعاً می‌توانیم روابط بهتری داشته باشیم. این می‌تواند به شرایط بهتری در آیندۀ نزدیک منجر شود.»
این در حالی است که پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۱۳۹۷ که دولت وقت جمهوری اسلامی برای احیای این توافق تلاش می‌کرد، برخی مقام‌های دولت حسن روحانی به‌طور مشخص از علی شمخانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی، به‌دلیل «کارشکنی» بر سر احیای برجام گلایه می‌کردند.
محمود واعظی، رئيس‌دفتر رئيس‌جمهور در دولت دوم روحانی، خرداد پارسال در مصاحبه‌ای گفت: خط کلی در شورای عالی امنیت ملی و شخص دبیر آن این بود که برجام امضا نشود و سپس هم احیا نشود. واعظی همچنین با بیان این‌که اگر شمخانی با دولت همسو می‌بود، احتمال داشت برجام احیا شود، فاش کرد که حسن روحانی چندین بار تلاش کرده بود شمخانی را برکنار کند، اما به دلیل مخالفت‌های علی خامنه‌ای این اتفاق رخ نداد.