جمهوری اسلامی در آستانه‌ی سرکشیدن «جام زهر» دیگری
سه شنبه ۲۸ دی ۱۴۰۰
بر متن شرایطی که جمهوری اسلامی با انزوای بین‌المللی و بحران‌های همه جانبه‌ی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مواجه است، سران این رژیم گام‌به‌گام زمینه‌های به سرانجام‌رسیدن احیای توافق هسته‌ای برجام و سازش با دولت‌های غربی را به تدریج مهندسی و کانالیزه می‌کنند. هم زمان با آخرین گزارشات از مذاکره بر سر احیای برجام، و اظهارنظرها در مورد «پیشرفت»، «خوش‌بینی» و «امکان توافق» در این زمینه، علی خامنه‌ای در تازه‌ترین سخنرانی‌اش پیرامون مذاکره با قدرت‌های غربی گفت: «اینکه در مقطعی با دشمن مذاکره، صحبت و تعامل شود به معنای تسلیم‌شدن در مقابل آن نیست، همچنان‌که تاکنون تسلیم نشده و از این پس نیز نخواهیم شد.» در همین راستا، مهدی طائب، فرمانده قرارگاه فرهنگی عمار و برادر رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران، در یک سخنرانی اظهار کرد که «ما هیچ‌گاه میدان مذاکره با اروپا را ترک نمی‌کنیم و مذاکرات نیز به نتیجه خواهد رسید.» همچنین جناح‌های محافظه‌کارتر رژیم که تا دیروز آشکارا بر طبل مخالفت با مذاکره با غرب و آمریکا می‌کوبیدند، اکنون شعار «احیای مقتدرانه‌ی برجام» را عَلَم کرده‌اند. همه‌ی این‌ها تمهیدات سازش مفتضحانه و سرکشیدن جام زهر دیگری را آهسته و پیوسته در لفافه‌ی «نرمش قهرمانانه» فرآهم می‌کنند.
بر بستر تلاش‌های متعدد سران جمهوری اسلامی برای آماده‌سازی اذهان عمومی و بدنه‌ی وابسته به حاکمیت در راستای سازش با قدرت‌های غربی، روز شنبه ۲۵ دی‌ماه، نمایندگان ارشد مذاکره‌کننده‌ی رژیم اسلامی و سه قدرت اروپایی پس از دوره‌ا‌ی دیگر از مذاکره بر سر «احیای توافق برجام» به پایتخت‌های خود برای رایزنی و مشورت بازگشتند. خبرگزاری ایرنا، به نقل از «یک منبع آگاه»، گزارش کرد که در خصوص رفع تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای، بسیاری از پرانتزها پاک شده و اکنون «به طور فزاینده‌ای روی ضمیمه‌ی سوم در مورد نحوه‌ی اجرا و توالیِ (توافق احتمالی) کار می‌کنیم.» در همین رابطه، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در رابطه با روند مذاکرات احیای برجام در وین اظهار کرد: «پیش از این نسبت به پیشرفت مذاکرات بدبین بوده‌ام، اما من امروز اعتقاد دارم که رسیدن به یک توافق امکان‌پذیر است.»
به‌رغم این درجه از پیشرفت و خوش‌بینی‌ها، این روند کماکان با کشمکش و پیچیدگی‌های متعددی مواجه است. ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه‌ی فرانسه گفته است که در مذاکرات وین برای احیای برجام پیشرفت اندکی به دست آمده، اما هنوز فاصله زیادی تا حل‌و‌فصل کامل اختلافات باقیست. هم‌زمان، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا می‌گوید زمان باقی‌مانده در مذاکرات وین «تنگ» است و تهران از راه‌های خطرناکی، برنامه هسته‌ای خود را پیش می‌برد.
جمهوری اسلامی به‌عنوان بازیگر اصلی در این مذاکرات با انبوهی از معضلات و بحران‌های عمیق روبه‌روست و شاهرگ‌های حیاتی اقتصادی و سیاسی آن در حال خشک‌شدن و فروپاشی است و با موجی از مبارزات و خیزش‌های اجتماعی مواجه است. این نیز جمهوری اسلامی را در موقعیت درماندگی و ضعف در مقابل بازیگران غربی قرار داده است. این رژیم برای جبران این موقعیت خود، نخست با تعلل در واردشدن به مذاکره با غرب و روی‌آوردن به تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد، تلاش میکرد طرف‌های غربی را زیر فشار قرار دهد. این حربه عملاً راه به جایی نبرد. اکنون نیز به حربه‌های دیگری روی آورده است تا عقب‌نشینی و تسلیم خود را لاپوشانی کند. عبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در سفری به کشور چین اعلام کرد که «سند همکاری‌های ۲۵ ساله‌ی ایران و چین» از جمعه ۲۴ دی‌ماه اجرایی می‌شود. در عین حال، ایران اعلام کرد که مفاد این توافق به درخواست چین «محرمانه» است. این دو کشور در شرایطی از «رویدادی مهم و زمینه‌ساز تحول اساسی» سخن به‌میان می‌آورند که هم چین و هم ایران بر این واقعیت واقفند که اجرای همه‌جانبه و کامل این پیمانِ راهبردی منوط به سرنوشت احیای برجام است و بدون تسلیم و عقب‌نشینی جمهوری اسلامی، اجرای این پیمان عملی نخواهد بود و هیچ تضمینی برای ادامه‌کاری آن وجود ندارد. حتی درجه‌ای از افزایش تجارت دوجانبه‌ی ایران و چین در ماه‌های اخیر نتیجه‌ی مستقیم چشم‌پوشی دولت آمریکا از این روابط است تا زمینه را برای احیای برجام مطابق با خواست و سیاست‌های آمریکا مهیا سازد. بنابراین این نشست و اعلام اجرایی‌شدن تفاهم‌نامه‌ی همکاری ۲۵ ساله، بیش از هر چیز به‌عنوان «کارت فشار» برای امتیازگیری از قدرت‌های غربی در آخرین لحظات این مذاکره است. منتها در آن سوی طرفین مذاکره، دولت‌های اروپایی و آمریکا به‌خوبی می‌دانند که چین در طول سال‌های اخیر زیر فشار تحریم‌های آمریکا، به خواست آنها گردن نهاده و روابط خود با ایران را به‌شدت محدود ساخته است. از این‌رو بدون تسلیم جمهوری اسلامی در این مذاکره، امکان عملیاتی‌شدن این پیمان و روابط میان چین و ایران ناممکن است. بنابراین این حربه‌ی جمهوری اسلامی هم پیشاپیش برملا و بی‌اثر شده است.
همچنین، روزنامه‌ی فرهیختگان در گزارشی اعلام کرد که اکنون «موشک ۵ هزار کیلومتری» برای جمهوری اسلامی «در دسترس‌تر از همیشه» است. به گفته‌ی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، ایران به‌رغم تحریم‌ها به جایی رسیده که «یک موشک بالستیک درجه یک ساخت و با پهباد‌های ایرانی برتری هوایی آمریکا را با چالش مواجه کرده است.» این در حالی است که مسئله‌ی آمریکا و دولت‌های اروپایی صرفاً مسئله‌ی هسته‌ای ایران نیست، بلکه محدودساختن فعالیت‌های موشکی و مداخله‌‌ی جمهوری اسلامی در کانون‌های بحران در خاورمیانه نیز است. انتشار چنین اخباری اساساً برای فضاسازی در میدانی است که جمهوری اسلامی ناگزیر است دست از ماجراجویی‌های نظامی بردارد، سازش و تسلیم را بپذیرد و خود را با سیاست‌های آمریکا و غرب در منطقه همسو سازد.
در بحبوحه‌ی این کشمکش و جدال‌ها میان قدرت‌های امپریالیستی و رژیم سرمایه‌داری جمهوری اسلامی، جامعه‌ی ایران آبستن تحولات عمیق و گسترده‌ای است. مبارزات و اعتراضات کارگری و اجتماعی چنان ابعاد گسترده‌ای پیدا کرده است که پیشروی این مبارزات و بسترهای تغییر و دگرگونی در ساختار سیاسی ایران برای همگان آشکار است. اگر جمهوری اسلامی تاکنون فعالین و پیشروان کارگری و دیگر جبنش‌های پیشرو اجتماعی را به بهانه‌ی «عوامل غرب» سرکوب و در زندان محبوس میکرد، اما اینک در حال عقب‌نشینی و سازش با قدرت‌های غرب است. دستیابی به توافق برجام و سازش و تسلیم جمهوری اسلامی، موقعیت طبقه‌ی کارگر و مردم تهیدست در ایران تقویت می‌شود و زمینه‌های عینی و ذهنیِ مساعدتری برای استمرار مبارزات پرخروش آنها ایجاد خواهد شد. در این مسیر مبارزاتی آنچه پیشروی کارگران و زحمتکشان را تضمین و تحکیم می‌کند، وحدت و تشکیلات است؛ ترویج آگاهی طبقاتی و سوسیالیستی، سازماندهی و ایجاد تشکل‌های مستقل و توده‌ای کارگران و فرودستان است؛ پیوند سراسری میان بخش‌های مختلف جنبش‌های رادیکال اجتماعی است. پیکار برای کسب مطالبات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تنها در گرو تداوم این مبارزات اجتماعی و سیاسی است. پیکار برای انقلاب کارگری و برقرار سوسیالیسم به مدد مبارزه‌ی ازپایین، با حضور گسترده و مستمر در کف خیابان، با اعتصاب و اعتراض و سازماندهی در کارخانه و محل کار و زیست طبقه‌ی کارگر و تهیدستان، و با تقویت و گسترش قطب چپ و سوسیالیستی قابل تحقق است.
سخن روز شبکه تلویزیون حزب کمونیست ایران و کومه له