تهران در جایگاه آلوده ترین شهر جهان
پنجشنبه ۶ مرداد ۱۴۰۱
تهران بار دیگر در جایگاه آلوده ترین شهر جهان قرار گرفت. بر طبق گزارش وب‌سایت بین‌المللی “آی‌کیواِیر” که رتبه بندی کیفیت هوای شهرهای جهان را نشان می‌دهد، تهران در شامگاه یکشنبه ٢ مرداد و نیز روز دوشنبه ٣ مرداد، به عنوان آلوده‌ترین شهر جهان معرفی شد. بر اساس این گزارش شاخص آلودگی هوا در تهران روی رقم ۳۲۷ قرار گرفته است؛ وضعیتی که برای تمامی گروه‌ها خطرناک توصیف شده است. همچنین به گزارش خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران، آلودگی هوای تهران در روز دوشنبه تشدید شد و با قرار گرفتن پایتخت در وضعیت “بنفش”، مراکز درمانی و بیمارستان‌ها در حالت آماده‌باش قرار گرفتند. بر اساس گزارش ها، تهران از ابتدای سال جاری خورشیدی تاکنون، بیش از پنج بار در وضعیت بحرانی و در صدر شهرهای آلوده جهان قرار گرفته است.
در سال‌های اخیرعلاوه بر ریزگردها که استان های غربی و تهران را تحت تاثیر قرار داده اند، ذرات آلاینده ی معلق عامل اصلی آلودگی هوای پایتخت بوده اند. بر پایه ی تحقیقات انجام شده توسط مراکز کنترل کیفیت هوا میزان آلاینده ها در شهر تهران در حالت بحرانی بیش از ۵۰ برابر استاندارد جهانی است. بر اساس تحقیقات علمی و پزشکی، آلودگی هوا یکی از عوامل مهم در بالا رفتن میزان بیماری‌های قلبی و تنفسی است. ذرات آلاینده ی معلق در هوا و بنزین، خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی را ۱۰ درصد و بیماری تنفسی را تا ۲۷ درصد افزایش می دهند. آژانس بین المللی تحقیقات سرطان هم میگوید: « آلودگی هوا مهمترین عامل شیوع سرطان در تهران و دیگر مناطق کشور میباشد». بر اساس آخرین نتایج مطالعات کشوری در شهر تهران به طور میانگین مرگ ۳۷۵۱ نفر منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق را نشان می دهد. متأسفانه میانگین مرگ و میر به خاطر آلودگی هوا در تهران ۱۰ نفر در روز است. مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه تهران پیش‌تر اعلام کرده بود که سالانه ۴۰ هزار نفر در ایران به دلیل آلودگی هوا به مرگ زودرس دچار می‌شوند.
سیاست ویرانگر زیست محیطی رژیم جمهوری اسلامی و بی توجهی آشکار وزارت صنايع، نفت، بهداشت، نيرو، جهاد كشاورزی و سایر نهادهای ذیربط به مسائل زیست محیطی سبب شده تا مشكل آلودگی هوا در ایران ابعاد بحرانی پیدا کند. ازهمه مهمتر عدم تأمين اعتبار طرح های كاهش آلودگی هوا در کلان شهرهای كشور، نشان از بی توجهی سران رژیم جمهوری اسلامی نسبت به آلودگی هوا دارد. در شرایط کنونی برای آنکه بحران محیط زیستی در شهری مانند تهران ابعاد وحشتاناکی پیدا نکند باید بطور برنامه ریزی شده اولویت هایی در دستور کار قرار گیرند. برای مقابله با تشدید بحران آلودگی هوا لازم است مطابق طرح زمانبندی شده کارخانه ها و مراکز تولیدی که از منابع اصلی آلودگی هوا و تولید گازهای گلخانه ای هستند را به بیرون شهر انتقال داد. لازم است در زمینه تولید و توزیع انرژی قابل تجدید و همچنین برای کاهش خودروها در سطح شهر در زمینه توسعه وسایل حمل و نقل عمومی ارزان قیمت در مقیاس بزرگ سرمایه گذاری کرد. اما رژیم اسلامی که بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار صرف برنامه های هسته ای و غنی سازی اورانیم و بودجه های عظیمی را صرف تجهیز سپاه پاسداران و مداخله گری های نظامی در کانون های بحران منطقه می کند، برای سالم سازی محیط زیست آهی در بساط ندارد. آنچه محرز است، دولت ابراهیم رئیسی همانند دولت های پیشین، در ارتباط با بحران آلودگی هوای تهران و سایر شهرهای بزرگ، و نیز مشکلات حاد زیست محیطی کنونی نظیر نابودی برخی از رودخانه‌ها، تالاب‌ها و دریاچه‌ها، بجز وعده و وعیدهای پوچ و توخالی، هیچ اقدام مؤثری در راستای حل این معضلات در پیش نگرفته است. با این حال، ابراهیم رئیسی در تاریخ ۲۱ تیرماه سال جاری، در نشست وزیران محیط زیست کشورهای منطقه غرب آسیا، گفت: «آماده‌ایم تجارب و دانش خود را در مورد کاهش آلودگی هوا در اختیار سایر کشور‌ها و همسایگان قرار دهیم». در واقع دغدغه و اولویت کاری دولتِ رئیسی همچون دوره های قبل، پیشبرد سیاست‌های اقتصادی نئولیبرالیستی است. این در حالی است که، در چارچوب همین سیاست های نئولیبرالیستی، تضادهای ساختاری اقتصاد سرمایه داری با ملزومات زیست محیطی، به مرحله ی حادتر و بحرانی تری میرسد. تردیدی نیست، رژیم های سرمایه داری از جمله رژیم سرمایه داری جمهوری اسلامی به سرمایه داران و صاحبان صنایع اجازه می دهند تا در جهت سود اندوزی هر چه بیشتر محیط زیست انسان ها را تخریب و نابود سازند. از اینرو آب، هوا، جنگل ها، مراتع و غیره هر آینه دستخوش مطامع قدرتمداران و صاحبان ثروت قرار می گیرند.
برغم رشد آگاهی زیست محیطی انسان ها و گسترش جنبش های اعتراضی علیه انهدام طبیعت به دست نظام سرمایه داری، اما آلودگی هوا و بحران محیط زیست همچنان ژرفتر و عمیقتر می شود. رشد آگاهی زیست محیطی با عث شده که انسانها مسئولانه تر و متمدنانه تر به محیط اطرف خود برخورد نمایند، انسانها بدون تذکر کسی، به: طبیعت، محیط زیست و به قانونمندی های زیست محیطی، احترام می گذارد و خود را مسئول به رعایت حفظ محیط زیست خویش می داند و می کوشند در محدوده اختیارات و حریم زندگی خود در حفظ محیط زیست نقش داشته باشد. اما بی گمان در نظامی که همه چیز بر پاشنه گردش سرمایه و کسب سود می چرخد و برای سوداندوزی همه چیز از جمله محیط زیست قربانی می شود، رواج آگاهی و فرهنگ و اخلاق محیط زیستی به تنهایی کافی نیست بلکه باید با مناسباتی در افتاد که به حکم ماهیت ذاتی اش هر روزه بدون توجه به پیامدهای آنی و دراز مدت آن گوشه ای از طبیعت را به ویرانی می کشد.
هر چند در نظامی که ساختارش بر پایه تملک، استثمار، تبعیض و کسب سود بنیاد نهاده شده باشد؛ نقش افراد در حفاظت از محیط زیست کمرنگ می شود و محیط زیست اساساً دستخوش مطامع قدرتمداران و صاحبان ثروت قرار می گیرد، اما کمونیست ها به مثابه انسان هایی مسئول در قبال سرنوشت جامعه بشری نمی توانند نسبت به این مسئله حیاتی بی تفاوت باشند. کمونیست ها نه تنها در محدوده و حریم کار و زندگی خود خواهند کوشید تا سهمی در حفاظت از محیط زیست داشته باشند، بلکه قاطع ترین مبارزین راه مقابله با ویرانگری های زیست محیطی نظام سرمایه داری هستند. کمونیست ها که در هر عرصه ای از فعالیت های اجتماعی، پیشرو و منشاء تغییراند، نمی توانند نسبت به محیط طبیعی پیرامون بی تفاوت باشند. نباید گذاشت بی توجه به نیاز انسانها و در خدمت حرص سود اندوزی صاحبان سرمایه زمین را تخریب کنند، آبها را آلوده نمایند، زیبایی طبیعت ازبین ببرند. محیط های طبیعی را بی ریخت و ویران کنند و جامعه بشری را در مقابل پاره شدن لایه اوزون و آب شدن کوه های یخ، بالا آمدن آب دریاها و سیل و طوفان و گرد باد و فجایع ناشی از آن رها کنند.
سخن روز شبکه تلویزیون حزب کمونیست ایران و کومه‌له