ایران همچنان دومین زندان بزرگ نویسندگان و بزرگ‌ترین زندان زنان نویسنده است
جمعه ۵ اردیبهشت ۱۴۰۴
انجمن قلم آمریکا در تازه‌ترین گزارش شاخص آزادی نوشتن اعلام کرد شمار نویسندگان زندانی در سراسر جهان برای ششمین سال پیاپی افزایش یافته و چین، ایران، عربستان سعودی، ویتنام و اسرائیل از این نظر به‌ترتیب در صدر ناقضان آزادی بیان قرار دارند.
براساس این گزارش که روز پنجشنبه چهارم اردیبهشت منتشر شد، در سال ۲۰۲۴، در مجموع ۳۷۵ نویسنده در ۴۰ کشور در زندان بوده‌اند، درحالی‌که این عدد در سال قبل میلادی ۳۳۹ نویسنده در ۳۳ کشور بود. در رتبه‌بندی جدید شاخص آزادی نوشتن، چین با ۱۱۸ نویسندۀ زندانی همچنان بزرگ‌ترین زندان نویسندگان در جهان است و ایران با ۴۳ نویسندۀ زندانی در رتبۀ دوم قرار دارد، با این حال از مجموع نویسندگان زندانی در ایران ۱۳ نفر زن هستند که این کشور را به بزرگ‌ترین زندان زنان نویسنده در جهان تبدیل کرده است.
به‌نوشتۀ انجمن قلم آمریکا، این آمار حاکی از آن است که نویسندگان همچنان نقش کلیدی در دفاع از تغییرات سیاسی و اجتماعی ایفا می‌کنند؛ ازجمله به چالش کشیدن قانون حجاب اجباری و تلاش برای پایان دادن به مجازات اعدام.
در سال گذشتۀ میلادی نیز ایران در همین رتبه قرار داشت با این تفاوت که شمار نویسندگان زندانی ۴۹ نفر بود و براساس گزارش «پن»، این کاهش اندک نشان‌دهندۀ ادامه روند نزولی شمار زندانیان پس از جهش شدید سال ۲۰۲۲ میلادی است؛ سالی که نویسندگان در جریان سرکوب گستردۀ اعتراضات «زن زندگی آزادی» بازداشت شدند. با این حال، تعداد کنونی همچنان به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از دوران پیش از اعتراضات «زن زندگی آزادی» در پاییز ۱۴۰۱ است. تعداد قابل‌توجهی از نویسندگانی که پس از اعتراضات «زن زندگی آزادی» آزاد شدند، یا به تبعید گریخته‌اند یا همچنان تحت محدودیت‌ها و کنترل‌های شدید قرار دارند.
در عین حال، در سال گذشتۀ میلادی، موارد متعددی از بازداشت‌های جدید نویسندگان و هنرمندان گزارش شد و برخی زندانیان قبلی نیز مجکومیت‌های اضافی و جدید دریافت کردند. همچنین، مانند سال‌های گذشته، اقلیت‌های قومی و مذهبی و نیز نویسندگان زن مدافع حقوق زنان بیشتر از دیگران در معرض خطر بازداشت قرار گرفتند. . انجمن قلم آمریکا همچنین در گزارش خود «افزایش بازداشت نویسندگان زن» و افزایش آمار زندانی شدن «نظردهندگان آنلاین» به‌دلیل انتشار دیدگاه‌هایشان در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی ازجمله روندهای نگران‌کننده در کشورهای ناقض حق آزادی بیان برشمرده است.