یکشنبه ۲۸ بهمن ۱۴۰۳

در آستانه ۸ مارس – روز جهانی زن – قرار داریم. ۸ مارس ابتکار خلاقانه زنان سوسیالیست جهان، این مدافعین پیگیر رهایی زن است که برای نخستین بار پرچم مبارزه‏ای رادیکال را علیه تبعیض و نابرابری جنسیتی و برای رهایی زن در سراسر جهان به اهتزاز درآوردند. ۸ مارس در دومین کنفرانس بین‏ المللی زنان سوسیالیست که در ۱۹۱۰ در کپنهاک برگزار شد، به پیشنهاد کلارا زتکین به عنوان روز جهانی زن اعلام گردید. از آن تاریخ تا به امروز، جنبش زنان در سراسر جهان سیر تحولات گسترده ‏ای داشته و بسیاری از خواست‏ های خود را به ساختار پدر/ مرد سالار، سامانه های تولید اجتماعی و سرمایه‏ داری که مناسبات ستم بر زنان را باز تولید می‏کنند، تحمیل کرده است. با این همه رزم زنان جهان علیه سامانه ‏های تبعیض و ستم جنسیتی در اشکال مختلف تداوم داشته است.

سیر تحولات جنبش زنان در ایران نیز از جنبش مشروطه تا کنون با افت و خیزهای زیادی همراه بوده است. با قدرت گیری جمهوری اسلامی و آپارتاید ضد زن، جنبش زنان ایران نیز وارد تحولات نوینی شد. نماد آشکار آن، تظاهرات زنان علیه سرکوب و نابرابری جنسیتی بود که در روز ۸ مارس ۱۳۵۷ علیه فرمان خمینی – برای تحمیل حجاب اجباری – تجلی یافت. مبارزات زنان در تمامی این سال ‏های سپری شده به رغم افت و خیزهای مبارزاتی، به رغم سرکوب ‏های عریان جمهوری اسلامی، همواره علیه ارتجاع حاکم و تبعیضات جنسیتی تحمیل شده بر آنان استمرار داشته است.
پوشیده نیست، ستم و تبعیض و ظلمی که در ۴۶ سال گذشته بر زنان ایران رفته است – بجز زنان افغانستان در دوره طالبان – قابل قیاس با زنان هیچ کشوری نیست. در جهان کنونی، کمتر کشوری را می‏توان یافت که این همه ستم و تبعیض بر زنان تحمیل شده باشد. جمهوری اسلامی در زمره معدود دولت ‏هایی است که در قوانین خود رسماً بر تبعیض و نابرابری صحه گذاشته است. با اینهمه و به رغم همه تبعیضات و ستم و سرکوب‏ های‏ عنان گسیخته ‏ای که بر زنان ایران اعمال شده است، کمتر جنبشی را می توان سراغ گرفت که زنان در آن حضوری فعال نداشته باشند. این میزان از فعالیت و رادیکالیسم مبارزاتی زنان، برخاسته از آگاهی آنها و متأثر از تبعیض‏ ها و ستم های وحشیانه‏ ای است که حاکمان مرتجع اسلامی بر آنان تحمیل کرده‏اند.

در نظام استبدادی و سرمایه‏ داری جمهوری اسلامی، اگر چه عموم توده های مردم ایران هر یک به نحوی در معرض ستم و سرکوب و نابرابری قرار دارند، اما ستم و تبعیضی که بر زنان ایران اعمال شده است، وحشیانه ‏ترین و بیرحمانه ‏ترین نوع تبعیض و ستم در ایران است. علاوه بر این ستم جنسیتی که عموم زنان ایران با آن روبرو هستند، اکثریت بزرگی از زنان، به عنوان زنان کارگر و خانواده‏ های کارگر نیز با ستم طبقاتی و استثمار وحشیانه سرمایه ‏داری مواجه ‏اند.

مبارزه زنان ایران برای بر انداختن تبعیضات جنسیتی و کسب حقوق برابر، اگرچه از همان آغاز روی کار آمدن جمهوری اسلامی شروع شد و همواره به اشکال مختلف ادامه یافت، اما، مجموعه شرایط حاکم بر کشور و تبعیضات عدیده ‏ای که بر زنان اعمال شده است، آنان را بر آن داشته تا با عزمی راسخ تر از گذشته به مبارزه علیه جمهوری اسلامی برخیزند. اینکه زنان ایران در ۷ سال گذشته – در خیزش دیماه ۹۶، قیام شکوهمند آبان ۹۸ و جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» – دوشادوش مردان به مبارزه‏ ای شجاعانه علیه جمهوری اسلامی برخاسته و در اغلب موارد حتی نقش پیشتازی را در جریان این جنبش‏ های خیابانی ایفا کرده‏اند، جملگی بر گرفته از شور انقلابی، شعور سیاسی، سطح آگاهی و تجربه مبارزاتی آنان است.
در جریان جنبش انقلابی ۱۴۰۱ زنان ایران با نبرد قهرمانانه خود حماسه ‏ها آفریدند. این جنبش شکاف ‏های درونی طبقه حاکم را عمیق ‏تر و رژیم را با چالش‏ های بزرگی مواجه ساخت. اکنون دیگر کم نیستند افراد و گروهایی که حتی از درون طبقه حاکم نیز به صراحت عنوان می‏کنند که ادامه حیات جمهوری اسلامی دیگر به شیوه گذشته ممکن نیست.

مبارزات زنان علیه حجاب اجباری که در واقع پرچمی علیه هرگونه ستم و تبعیض جنسیتی است، در جنبش نیمه دوم ۱۴۰۱ اوج گرفت و از آن پس تا به امروز همچنان با جانفشانی تمام ادامه دارد. جمهوری اسلامی برای مقابله با انبوه زنانی که دیگر حاضر نبوده و نیستند به حجاب اجباری و تحمیلی تن در دهند، ابزارهای متعدد سرکوب را به کار گرفت، اما هیچکدام از اقدامات سرکوبگرانه حاکمیت نتوانست زنان را از مبارزه برای لغو حجاب اجباری باز دارد. آخرین ترفند تبه‏کارانه جمهوری اسلامی، تصویب قانون بغایت ارتجاعی و ضد زن «عفاف و حجاب» بود، که آنهم به دلیل مقاومت زنان قهرمان، قابلیت اجرایی نیافت و هم اینک بخش بزرگی از زنان مبارز ایران بی توجه به قوانین سرکوبگرانه جمهوری اسلامی با پوشش اختیاری در خیابان و اتوبوس و مترو و دیگر محافل عمومی ظاهر می شوند.
در بطن دلاوری ‏های مبارزات زنان و تمام حماسه ‏آفرینی ‏های آنان است که اکنون روز جهانی زن – نماد رزم زنان برای رهایی – فرا رسیده است. روزی که زنان در سراسر جهان با برپایی راهپیمایی ‏ها، تجمع و تظاهرات علیه تبعیض و ستم و نابرابری‏ های جنسیتی به‏ پا می خیزند و مطالبات خود را مطرح می‏کنند.

هشت مارس فرصت دیگری است که زنان در ایران نیز با تکیه بر تجربه مبارزاتی سال‏های سپری شده – بویژه تجربه جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» – بار دیگر به تعرض جدیدی علیه نظام زن ستیز جمهوری اسلامی روی آورند و با گردهم ‏آیی ‏ها و تظاهرات در خیابان‏ها و سر دادن مطالباتی که انعکاس تمام خواست ‏های زنان علیه تبعیض و ستم و نابرابری است، ضربه دیگری بر پیکر نحیف و پوسیده جمهوری اسلامی وارد آورند.

زنده باد ۸ مارس روز جهانی زن
سرنگون باد رژیم سرمایه‏ داری جمهوری اسلامی
زنده باد آزادی، زنده باد سوسیالیسم

۲۸ بهمن ۱۴۰۳ – ۱۶ فوریه ۲۰۲۵

امضاها: اتحاد سوسیالیستی کارگری، حزب کمونیست ایران، حزب کمونیست کارگری – حکمتیست، سازمان راه کارگر، سازمان فدائیان (اقلیت)، هسته اقلیت