سه شنبه ۱۴ اسفند ۱۴۰۳

پیدایش و رشد نظام سرمایه داری در ایران، مانند هر جای دیگر در کردستان نیز به مردم این منطقه همچون یک ملت هویت اجتماعی بخشیده است.  با این وجود رژیم ایران حقوق اولیهی این ملت را انکار میکند و اجازه نمیدهد که این ملت سرنوشت سیاسی خود را بر اساس اراده خود تعیین کند. در این راستا، هر حرکت آزادی خواهان های که بر علیه این ستمگری برپا میشود مورد یورش سرکوبگرانه قرار میگیرد. جنبش رفع ستم ملی عکس العملی تودهای در مقابل تبعیضها، نابرابریها و بیحقوقی های ناشی از وجود این ستم است. اما با وجود جنبههای همگانی این ستمگری ملی، عوارض و بازتاب آن در نزد همهی اقشار و طبقات جامعه کردستان به یکسان نیست. امروز سرمایهداران و صاحبان ثروت در کردستان، بوروکرات هایی که دارای مقامهای بالایی در ادارات محلی هستند، فشار چنین ستمی را چندان بر زندگی خود احساس نمیکنند و نفع مادی خود را در واقع در ادامه ی وضعیت موجود جستجو میکنند، اینها به پایه های مادی برای نفوذ رژیم حاکم و اپوزیسیون بورژوائی در صفوف جنبش ملی تبدیل شده اند.

اما برای کارگر و زحمتکش کرد زمانی رفع ستم ملی به معنی واقعی تغییری در شرایط زندگیش می باشد، که رفع این ستمگری در عین حال به معنای زندگی اقتصادی آسوده تر و محیط سیاسی بازتری برای خود و افق روشن و آیندهای بهتر برای فرزندانش باشد. همین واقعیت به زمینه اجتماعی گسترش نفوذ نیروی رادیکال و سوسیالیست در جامعه ی کردستان تبدیل شده است. اگر بپذیریم که ستم ملی در این جامعه به نیروی اکثریت اعضای آن جامعه که مردم کارگر و زحمتکش هستند رفع خواهد شد، در این صورت شعارها و استراتژی مبارزه ی انقلابی در کردستان نیز لازم است که همزمان همه ی عرصه های دیگر زندگی اجتماعی را در بر بگیرد. کومه له در بیش از چهار دهه گذشته پرچمدار چنین استراتژی ای بوده و به همین اعتبار جنبش کردستان را به عنوان “جنبش انقلابی مردم کردستان” خصلت نمایی کرده است.

اما ناسیونالیسم نیز این جامعه را تحت تأثیر سیاست و عملکرد خود قرار داده است. ناسیونالیسم ایدئولوژی و اهداف سیاسی معینی است که در جامعه ی کردستان هم مانند سایر جوامع دیگر همزاد پیدایش و رشد نظام سرمایه داری بوده است. احزاب سیاسی و طیفی از برنامههای سیاسی مختلف بر اساس این ایدئولوژی بنیانگذاری و تدوین شدهاند. این ایدئولوژی دارای جهان بینی، استراتژی سیاسی، فرهنگ و سنتهای خاص خود است. تاریخ رشد و گسترش سرمایه داری نشان میدهد که ایدئولوژی و برنامهی ناسیونالیسم بر اساس نیاز سرمایه داری هر ملت به ایجاد بازار داخلی و منحصر کردن این بازار در چهارچوب مرزهای معین و ضرورت حفظ این مرزها به نیروی توده اهالی،شکل گرفته است. ناسیونالیسم، فرهنگ و ادبیات و هنر و سمبلهای خاص خود را برای تسهیل امر بسیج تودهای در خدمت تحقق این هدف طبقاتی بهوجود آورده است.

با این وجود، امروز که با رشد خارق العاده و جهانی شدن سرمایه داری، همه ی مرزها بر روی حرکت کالا و سرمایه باز شده است، پایه های اقتصادی این ایدئولوژی در سراسر جهان در آستانهی از بین رفتن است و در واقع به عنوان یک ایدئولوژی در میدان سیاستهای روز و مقطعی، در روبنای جامعه و در میدان فرهنگ و ادبیات و هنر به حیات خود ادامه میدهد. بقایای ستم ملی در گوشه و کنار جهان، هنوز ظرفیت های محدودی را برای حضور ناسیونالیسم در عرصه سیاسی حفظ کرده است. ناسیونالیسم در کردستان یک جریان ریشه دار اجتماعی است که از وجود ستم ملی تغذیه میکند. این جریان انعکاس تاریخی آرزوهای بورژوازی تازه به دوران رسیده کرد بود که از موقعیتی برابر با بورژوازی غیر کرد حاکم در ایران برخوردار نبود. بر اساس وجود این جریان اجتماعی بود که احزاب سیاسی با ایدئولوژی ناسیونالیستی در کردستان ایجاد گردیدند. احزابی که در چهارچوب نظام سرمایه داری و مناسبات تولیدی حاکم بر جامعهی ایران خواهان مشارکت در قدرت سیاسی محلی و سراسری ایران بودند. آنها برای کسب نفوذ و پیشبرد برنامه ی سیاسی خود به جلب توده هایی که از وجود ستمگری و تبعیضهای ملی رنج میبردند، نیاز داشتند. 

اگرچه هر کدام از این حزبها برنامهی معینی برای مسئله ملی ارائه میدهند، اما در واقع، تنها برای کسب بخشی از قدرت محلی و یا سراسری برای حزب خودشان، میکوشند. ستم ملی نردبان به قدرت رسیدن آنهاست، بدون آنکه حل واقعی این ستم هدف آنها باشد. آنها هیچ مطالبهای بر علیه مناسبات کار و سرمایه، بر علیه مناسبات سرمایه داری ندارند و از این نقطه نظر طرفدار حفظ وضعیت موجود هستند. اما این وضعیت چیزی جز ادامه سلطه ی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بورژوازی نیست. این چنین است که این احزاب را به عنوان احزابی بورژوایی در اپوزیسیون خصلت نمایی میکنیم. این احزاب به حکم تحولات اجتماعی و اقتصادی چند دهه ی اخیر، بیش از پیش، خود را با گرایش و آرزوهای پایگاه طبقاتی خود منطبق کردهاند و به جای آنکه رفع ستم ملی را هدف خود قرار داده باشند، تنها به کسب بخشی از قدرت محلی، از هر طریقی که باشد، رضایت میدهند. ریشه ی تلاش این گرایش برای نزدیکی به لیبرالهای طرفدار غرب و اصلاح طلبان حکومتی و آمادگی آنها برای سازش بر سر مصالح مردم کردستان در مقابل کسب امتیازات ناچیز را باید در همین استراتژی عملی آنها جستجو کرد.

در سالهای اخیر برخی از جریانهای ناسیونالیست تلاشهای زیادی برای پیدا کردن متحدین سراسری در میان اپوزیسیون لیبرال طرفدار غرب حتی سلطنت طلبان به عمل آوردند. نه این تلاشها تاکنون به نتیجه ای رسیده است و نه توجه مردم کردستان را به خود جلب کرده است . رفتار سلطنت طلبان و اپوزیسیون بورژوا لیبرال ایران با این احزاب از بالا و تحقیر آمیز بوده است. برای احزاب ناسیونالیست دخالت قدرتهای امپریالیستی در امور ایران فرصتی است که میتواند توازن قوا را به نفع آنها عوض کند و زمینه های مشارکت آنها را در قدرت محلی و سراسری فراهم نماید. حل مسئله کرد برای آنها دیگر آرمان نیست، آنچه که آنها دنبالش هستند، داشتن سهمی از حاکمیت محلی در جوار دولت مرکزی است و تصور میکنند که اینکار از طریق سازش ها و اتفاقاتی که در بالای حکومتها روی میدهد و از طریق تقلیل خواستهای مردم کردستان و یا دخالت قدرتهای بزرگ امکانپذیر است.

آنها بدون اینکه از طرف مقابلشان هیچ قولی گرفته باشند، به این مطالبات چوب حراج میزنند. آنها بر روی نقش احتمالی جریان های نئو لیبرال ایران در تحولات سیاسی بعد از جمهوری اسلامی و پشتیبانی قدرتهای غربی از آنها حساب باز کرده اند. اما آنچه از هم اکنون روشن است این است که تلاش برای نزدیکی و هم پیمانی احزاب ناسیونالیست کردستان با لیبرالهای ایران و یا امید بستن به فشارهای حداکثری دولت ترامپ هیچ ربطی به منافع مبارزه ی مردم کردستان ندارد. جریانهای لیبرالی و نیروهای اپوزیسیون بورژوازی در ایران بر اساس مواضعی که تاکنون در پیش گرفتهاند، دادن هر امتیازی در زمینهی تخفیف ستم ملی را برای حفظ تمامیت ارضی ایران خطرناک میدانند. آنها حق مردم کردستان را برای تعیین سرنوشت خود به رسمیت نمیشناسند. 

سخن روز: تلویزیون حزب کمونیست ایران و کومەله
https://alternative-shorai.tv
https://cpiran.org
https://komala.co
https://t.me/peshrawcpiran
www.facebook.com/Peshrawcpiran
www.instagram.com/Peshrawcpiran1 (http://www.instagram.com/Peshrawcpiran1)
https://t.me/KomalaCpiranTv