آمریکا یک توافق نامه هسته‌ای جدید را بە ایران پیشنهاد کرده و ایران آنرا غیرقابل قبول میداند
سه شنبه ۱۳ خرداد ۱۴۰۴
ایالات متحده یک پیشنهاد جدید برای ایران در مورد توافق هسته‌ای ارسال کرده است که کاخ سفید آن را “قابل قبول” و به نفع تهران توصیف کرده است.
این تحولات پس از گزارشی از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به وقوع پیوسته که ایران را به تسریع در غنی‌سازی اورانیوم به سطوح بالا متهم کرده است، به گفته خبرگزاری AFP.عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در این زمینه اعلام کرد که او “بندهای یک پیشنهاد آمریکایی” را که توسط همتای عمانی‌اش در دیدارش از تهران در روز شنبه منتقل شده، دریافت کرده است.روزنامه نیویورک تایمز گزارش داد که سخنگوی کاخ سفید، کارولین لوود گفت که ویتکوف پیشنهاد مفصل و مؤثری به تهران ارائه داده است و تأکید کرد که “به نفع ایران است که این پیشنهاد را بپذیرد.”
به گفته یک منبع آشنا با مذاکرات، این پیشنهاد شامل مجموعه‌ای از نکات مختصر است و نه یک پیش‌نویس کامل توافق.این لایحه مستلزم آن خواهد بود که ایران تمام فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند. رویترز در یک گزارش اختصاصی به نقل از یک دیپلمات ارشد ایرانی نوشت جمهوری اسلامی ایران در آستانه رد پیشنهاد جدید ایالات متحده برای حل مناقشه دیرینه هسته‌ای است. این مقام، پیشنهاد واشنگتن را «از اساس طرحی مردود» خواند و آن را فاقد هرگونه تضمین برای منافع ایران دانست. رویترز می‌نویسد: ایران قاطعانه با خواسته آمریکا مبنی بر توقف غنی‌سازی اورانیوم و انتقال ذخایر موجود به خارج از کشور مخالفت کرده است. به گفته دیپلمات ایرانی، آمریکا همچنان خواستار ممنوعیت غنی‌سازی در خاک ایران است، بی‌آنکه توضیح روشنی درباره لغو تحریم‌ها ارائه دهد. این موضع، از دید مقام ایرانی «کاملاً یک‌طرفه» و فاقد ارزش برای منافع ملی ایران است.
مقام ایرانی افزود که ارزیابی کمیته مذاکره هسته‌ای ایران، تحت نظر آیت‌الله خامنه‌ای، پیشنهاد آمریکا را فاقد ضمانت اجرایی و تکرار تجربه شکست‌خورده برجام (توافق سال ۲۰۱۵) دانسته است. عباس عراقچی تأکید کرده پاسخ رسمی ایران به زودی ارائه خواهد شد. وزارت خارجه آمریکا از اظهار نظر درباره این گزارش خودداری کرده است. ایران خواستار لغو فوری تمامی تحریم‌های ایالات متحده است، در حالی که واشنگتن خواهان اجرای مرحله‌ای رفع تحریم‌ها است. از سال ۲۰۱۸، ده‌ها نهاد کلیدی اقتصادی ایران، از جمله بانک مرکزی و شرکت ملی نفت، در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند. دولت ترامپ در بازگشت به کاخ سفید، بار دیگر سیاست فشار حداکثری را احیا کرده و حتی تهدید به حمله نظامی کرده است.
برخی منابع ایرانی به رویترز گفته‌اند تهران در صورت آزادسازی دارایی‌های بلوکه‌شده و به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی برای مصارف غیرنظامی، آماده تعلیق موقت فعالیت‌های غنی‌سازی خواهد بود. این احتمال می‌تواند زمینه‌ساز توافقی گسترده‌تر شود.
هم‌زمان، موقعیت منطقه‌ای ایران نیز با شکست‌های نظامی متحدانش از جمله حزب‌الله، حوثی‌ها و شبه‌نظامیان شیعه عراق، تضعیف شده است. پیام هشدارآمیز وزیر دفاع عربستان در ماه آوریل مبنی بر پذیرش جدی پیشنهاد آمریکا، بر ضرورت تصمیم‌گیری استراتژیک از سوی تهران تأکید دارد. ایالات متحده به دنبال مهار توانمندی هسته‌ای ایران و جلوگیری از رقابت تسلیحاتی در خاورمیانه است، ایران به دنبال کسب تضمین‌های بلندمدت و لغو کامل تحریم‌هاست. به نظر می‌رسد که شکاف میان طرفین همچنان عمیق است و احتمال دستیابی به توافق جدید در کوتاه‌مدت بسیار کم‌رنگ است.