گزارشی از برگزاری پلنوم سوم کمیته مرکزی کومه له منتخب کنگره پانزدهم (بخش دوم)

اوضاع در ترکیه
اعتراضات ملیونی در ترکیه که از میدان تقسیم در شهر استانبول آغاز شد و بیشتر شهرهای بزرگ ترکیه را دربر گرفت، دولت اسلامی رجب طیب اردوغان را از غرور ساده­لوحانه­ای که به دنبال رویدادهای شمال آفریقا و خاورمیانه بدان گرفتار شده بود، بیرون آورد و سلطه­ وی را در مرکز قدرتش در ترکیه لرزاند. این رویدادها نشان دادند که کشور ترکیه نیز مانند همه­ کشورهای دیگر منطقه آبستن تغییر است. دولت ترکیه نه تنها رهبر و الهام بخش تحولات منطقه نیست، بلکه خود نیز آماج همین تحولات قرار گرفته است و به­ وسیله مبارزات میلیونی مردم مشروعیت پارلمانی اش هم زیر سوال رفته است.

خیزش انقلابی مردم معترض در ترکیه نگرانی دولت­های امپریالیستی نظیر ایالات متحده و سایر اعضای ناتو را فراهم آورده است. آنها سال هاست که در مقابل الگوی جریان­های سیاسی افراطی و بنیادگرای اسلامی در منطقه، شاخه­ سیاسی اسلام میانه­رو در ترکیه را ستوده و تلاش کرده­اند نظم سیاسی حاکم در ترکیه را به­عنوان نمونه­ای موفق در برابر کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا قرار دهند. اما رویدادهای اخیر نشان داد که دولت سرمایه­داری اسلام­گرای ترکیه نه تنها الگوی موفق قدرت در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا نبود و نتوانست ثبات و استقرار مورد نیاز سرمایه­داری محلی و جهانی را فراهم آورد، بلکه خود نیز آماج مبارزات کارگران و مردم آزادی­خواه قرار دارد.
در ارتباط با اوضاع سیاسی ترکیه بحث قابل تامل دیگر موضوع "مذاکرات پ ک ک و دولت ترکیه" است. طی ماه­های اخیر مطبوعات و رسانه­های ترکیه بحث­هایی را تحت عناوین مختلف : "راه­حل آشتی­جویانه مسئله کرد"، مذاکره با پ ک ک"، خلع سلاح نیروهای پ ک ک" و غیره دامن زده­اند. در همین رابطه دولت ترکیه امکان داده است تا افراد و یا هیئت­هایی از حزب "ب د پ" با عبدالله اجالان رهبر زندانی "پ ک ک" دیدار کنند و پیام­هایی را در این رابطه رد و بدل نمایند. دولت ترکیه به طور غیر مستقیم تمایل خود را به آغاز پروسه صلح نشان داده است و گفته است که آماده است در متن جدید قانون اساسی آینده ترکیه، که البته هنوز پیش­نویس آن تهیه نشده است، امتیازاتی به مردم کرد در ترکیه در ارتباط با مسئله ملی بدهد. دولت ترکیه تاکنون هیچ اقدام عملی در این زمینه انجام نداده است. این دولت نه تنها زندانیان سیاسی را که در رابطه مبارزه برای همین حقوقی که دولت ترکیه ادعا میکند در قانون اساسی آینده آنرا منظور خواهد کرد، دستگیر شده اند، آزاد نکرده است، بلکه حتی حاضر نیست شرایط زندان آن­ها را نیز از لحاظ انسانی قدری مساعدتر کند. در مقابل، پ ک ک برای اثبات حسن نیت خود و نشان دادن تمایل جدی خود به وارد شدن در "پروسه صلح" به طور یک­جانبه زندانیان ارتش ترکیه را آزاد کرده است، اعلام آتش­بس کرده است، بخشی از نیروهای مسلح خود را که در عمق کردستان ترکیه حضور داشتند، به پشت مرزها در منطقه­ی قندیل در کردستان عراق فراخوانده است. دولت ترکیه در عین این­که در شرایط کنونی به خاموش شدن سلاح­های پ ک ک نیاز دارد، تلاش می­کند که این هدف را با کمترین هزینه به­دست آورد. در این رابطه تاکنون عملا به اهداف زیر دست یافته است، بدون اینکه چیزی داده باشد:
اول، رابطه­ جنبش کردستان با مبارزات سراسری در ترکیه را تضعیف کرده است. به­طوری که در اعتراضات اخیر که به آن اشاره شد، پ ک ک هیچ­گونه تلاشی برای پیوستن به این کمپین مبارزاتی انجام نداد و دامنه این اعتراضات علیرغم گستردگی آن، به کردستان ترکیه کشیده نشد.
دوم، پروسه عقب­نشینی نیروهای پ ک ک و اعلام آتش­بس نه تنها به گسترش مبارزات مدنی و توده­ای در کردستان ترکیه منجر نشده است، بلکه برعکس تا حدود زیادی حضور مردم در صحنه که برای تقویت موضع پ ک ک در "پروسه صلح" حیاتی بود طی ماه­های اخیر فروکش کرده است.
سوم، فشار نیروهای پ ک ک بر ارتش ترکیه در کردستان از بین رفته است. ارتش با خیال راحت به تقویت پایگاه­ها و مواضع خود در کردستان ترکیه ادامه می­دهد تا چنان­چه به هر دلیل دوباره جنگ آغاز شود، مانع حضور مجدد نیروهای پ ک ک در منطقه شود.
چهارم، دولت ترکیه موقعیتی به­دست آورده است که می­تواند با دست بازتری تلاش­هایش را برای ایجاد تفرقه در صفوف پ ک ک و ایجاد شکاف بین رهبری پ ک ک و توده مردم انجام دهد.
در مقابل همه این امتیازاتی که دولت ترکیه به­دست آورده است، "پ ک ک" تهدید کرده است که چنان­چه اقدامات عملی از جانب دولت ترکیه مشاهده نکند در مواضع خود در ارتباط با پروسه صلح تجدیدنظر خواهد کرد.
اوضاع سوریه
جنگ و درگیریهای خونین در سوریه با سبعیت کم نظیری ادامه دارد و شهرها و روستاهای این کشور را به ویرانه تبدیل نموده است. رقم کشته شدگان از مرز صدهزار نفر گذشته است و بیشاز دو میلیون نفر آواره شده اند و در اردوگاههای پناهندگان محکوم به مرگ تدریجی شده اند. هر دو سوی اپوزیسیون و حکومت بشار اسد موفق شده­اند، اولا، جامعه سوریه را دچار چند دستگی و تفرقه کنند و کینه و نفرت قومی و مذهبی را بین مردمی که تا چندی پیش با صلح در کنار هم زندگی می­کردند، دامن بزنند. ثانیا فضای جامعه را به شدت تروریزه و جنگی و ناامن کنند. ثالثا کشور سوریه را به میدان کشمکش قدرت­های منطقه­ای و جهانی تبدیل نمایند. چنین موقعیتی هم مطلوب رژیم بشار اسد است که یک سال و نیم پیش همبستگی مبارزاتی مردم وی را در آستانه سقوط قرار داده بود و هم مطلوب اپوزیسیون ارتجاعی رژیم که در نتیجه­ تداوم مبارزات انقلابی مردم امیدی برای به قدرت رسیدن نداشت. کشور سوریه به میدان تاخت و تاز و زورآزمایی نیروهای ارتجاعی و ضد انقلابی تبدیل شده است و در کوتاه مدت افقی برای خاتمه آن مشاهده نمی­شود. در چنین وضعیتی مردم سوریه برای رهائی از وضعیت فاجعه باری که در آن قرار گرفته اند به حرکتی منطقه­ای و جهانی، به یاری و پشتیبانی وجدانهای بیدار نیاز دارند.
اوضاع عراق
کشور عراق هم­چنان درگیر تناقضات و کشمکش­هایی است که پس از اشغال این کشور توسط ارتش آمریکا به­وجود آمده است. احزاب شیعه و سنی که هرکدام بخشی از قدرت حکومتی را در اختیار دارند، بعلاوه نیروهای افراطی اسلامی القاعده و بعثی­های سابق که تجدیدسازمان یافته و مسلح شده­اند؛ همگی این کشور را به میدان کشمکش­های خود تبدیل کرده­اند. در اینجا این جان و زندگی مردم محروم این کشور است که قربانی می­شود. تنها طی سه ماه اخیر بیش از دو هزار و پانصد نفر از مردم عادی در حملات مسلحانه و انفجارهای این کشور کشته شده­اند. این کشور عملا درگیر یک جنگ داخلی شده است که هیچ نقشه­ی راهی برای بیرون آمدن از آن وجود ندارد. در این میان این نکته قابل توجه است که پروسه استخراج و صدور نفت حتی پروسه توسعه میدان­های نفتی علیرغم کشتارها و ناامنی متوقف نشده است و هر کدام از گروه­های مختلف حاکم یا اپوزیسیون سهم خود را متناسب با نیروی خود از درآمد حاصل از آن می­چاپند و بخشی از درآمدی را که بدین ترتیب بدست می­آید هزینه کشتار بیشتر مردم بی­دفاع می­کنند. اگرچه قرار است که پروسه انتخابات استان­ها و انتخابات پارلمانی سراسری در ماه­های آینده به جریان بیافتد، اما به­ نظر نمی­رسد که انتخابات نیز بتواند به پیدا شدن آرامش و امنیتی در این کشور منجر شود.
مناطق تحت کنترل حکومت محلی کردستان اگرچه در مقایسه با بقیه نقاط عراق از آرامش برخوردار است، اما به دلیل کشمکش های درونی و نیز دخالت های خارجی دارای موقعیت شکننده­ایست. دولت های ایران و ترکیه دخالتهای خود را در امور داخلی این منطقه افزایش داده اند و حکومت محلی کردستان گارد محکمی در برابر این دخالتها ندارد. اعتماد مردم به انتخابات پارلمان و انتخابات شورای استانها که قرار است در ماههای آتی به اجرا دربیایند کاهش یافته است. وجود و عمیق­تر شدن شکاف­های طبقاتی، سطح نازل خدمات اجتماعی، فساد مالی و بوروکراسی وسیع دست و پاگیر، همه این­ها موجب گسترش نارضایتی از حکومت محلی شده است. مناطق کرد نشین تحت تسلط دولت مرکزی به شدت نا امن است و هر روز شماری از مردم بیدفاع در نتیجه انفجارهای کور به خاک و خون کشیده می­شوند. دولت مرکزی هم علیرغم همه ضعفها و کشمکشهای درونی خود، هیچ فرصتی را برای اعمال فشار بر حکومت محلی کردستان از دست نمیدهد. توافقاتی که اخیرا بر عادی کردن مناسبات انجام گرفت، هیچگونه ضمانت اجرائی ندارند و ناپایدارند.